Akne, ergenlik dönemi ve erişkinlerde sık görülen ve hastaların önemli bir kısmında kalıcı izlere yol açan bir dermatolojik sorundur. Akne kliniği yaşla birlikte azalırken, akne izleri (skarları) ömür boyu kalıcı olmaktadır. Akne izleri, akneli hastaların yüzde 95’inde hafiften ağıra kadar değişen şiddette görülebilmektedir. Ayrıca akne izlerinin görünümü, yaşlanma süreci ve güneş hasarı ile daha da kötüleşmektedir.Aknenin deride neden olduğu iltihaplanma (inflamasyon), ciltteki kolajen ve yağ dokusu gibi destek dokularının enzimler ile yıkılmasına, bu da izlerin oluşumuna neden olmaktadır. Bu nedenle akne kliniği ne kadar şiddetli, yani inflamasyon ne kadar fazlaysa, izler de o kadar fazla gelişmektedir. Akne yüzde farklı inflamasyon şiddetlerine neden olduğu için, aynı hastanın yüzünde farklı akne skar tipleri bir arada görülebilmektedir.

Akne izi tedavileri şunlardır:

• Cerrahi (atrofik skar çıkarılması, punch elevasyonu, subsizyon)

• Dermabrazyon

• Kimyasal peeling

• Lazer tedavileri (ablatif, non-ablatif ve fraksiyonel)

Tedavi seçimleri, akne skar tiplerine göre belirlenmektedir.

Kombine Tedavi Yaklaşımları

Yukarıdaki tabloda (metinde belirtildiği üzere) gösterilen tedaviler kombine olarak kullanılabilmektedir. Kombine tedavilerde asıl tedavinin çevresinde diğer tedaviler destek amaçlı kullanılır. Bu tedavilerin birlikte uygulanması; klinik sonuçları artırdığı gibi, tedavi seanslarını ve maliyetlerini azaltmakta, hasta konforunu artırmakta ve tedaviler sonrası hastanın iyileşme süresini kısaltarak sosyal aktivitelerine daha erken dönmelerini sağlamaktadır. Bu kombinasyonlarda diğer bir avantaj da, uygulama alanına yapılacak anestezinin diğer prosedürler için de kullanılabilecek olmasıdır.

Kombinasyon Örnekleri

• Örneğin, rolling skarlarda yapılacak subsizyon, punch eksizyon veya yüksek konsantrasyonlarda TCAA (trikloroasetik asit) kullanımı, aynı gün fraksiyonel CO2 lazer öncesinde yapılabilir.

• Fraksiyonel CO2 lazer sonrası deri içerisine PRP (Plateletten Zengin Plazma) enjeksiyonu ya da deri yüzeyine topikal uygulanması, klinik cevabı daha da artırmakta ve yan etkileri azaltmaktadır.

• Punch eksizyon tedavileri 1-3 seans yapılır. Punch eksizyon iyileştikten sonra fraksiyonel CO2 lazer uygulanabilir.

• Aknede atrofik skarlara yüksek konsantrasyonlarda TCAA uygulanması (CROSS tekniği de denir), hemen sonrasında fraksiyonel CO2 lazer ile kombine edilebilir.

• Eksizyonel cerrahi uygulamalarda ise, eksizyon yapılır ve absorbe olabilen sütürler (dikiş) konulmadan önce fraksiyonel CO2 lazer uygulanır, ardından sütürleme yapılır.

Lazer Türleri ve Kullanımı

Non-ablatif fraksiyonel lazerler (1,320 nm Nd:YAG, 1,450 nm diyot, 1,540 nm erbium:Glass ve 1550 erbium:Glass lazerler) deri yüzeysel problemlerinde etkili iken, derin akne izlerinde fazla etkinlikleri bulunmamaktadır. Bu lazer uygulamaları, diğer akne izi tedavileri ile aynı gün ya da farklı günlerde birlikte uygulanabilmektedir.

Subsizyon (Skar Altı Kesimi)

Subsizyon, atrofik skarlarda, özellikle rolling akne skarlarında kullanılmaktadır. Skar dokusunu deri yüzeyinden derine çeken fibröz bantlar özel iğneler ile kesilmektedir. Böylece skar dokusunun deri yüzeyine yükselmesi sağlanır. Bazen bu işlem sonrası skar dokusu tekrar yapışabilir ve deri yüzeyine yükselme göstermeyebilir. Bu durumlarda, subsizyon sonrası skarın altında yaratılan boşluğa dolgular, hastanın kendi yağı, dermal materyaller hatta catgut sütürler (bağırsak ipliği) kullanılmaktadır. Hatta subsizyon sonrası skarın üzerindeki derinin vakumlanması (yukarı çekilmesi) da işe yaramaktadır.

Bazı ileri düzeyde skarlarda subsizyon ve hemen sonrasında eksizyon yapılabilmektedir.

Dolgu Kullanımı ve Lazer Kombinasyonu

Dolgular (Hyaluronik asit, Poly-L laktik asit ya da kalsiyum hidroksilapatit) kullanılabilmektedir. Bu uygulamalar lazerler ile kombine edilebilir. Burada önemli olan, dolgu sonrası lazerlerin uygulama zamanıdır.

• Hyaluronik asitlerin dermal uygulamalarından 2 hafta sonra lazerlerin kullanımı önerilmektedir. Yapılan çalışmalarda, fraksiyonel CO2 lazerlerin bu derinliklere inmesine rağmen hyaluronik asite olumsuz bir etkisi olmadığı gösterilmiştir.

• Hyaluronik asitler eğer yüzeysel uygulanacak ise, ilk olarak fraksiyonel lazerlerin yapılması, sonrasında dolguların uygulanması önerilmektedir.

Yüksek Konsantrasyonlu TCAA (CROSS Tekniği)

Yüzde 80-100 TCAA, akne skarlarında sadece skar zeminine uygulanabilmektedir. Buna nokta peeling ya da CROSS (Chemical Reconstruction of Skin Scars) peeling denilmektedir. Tek başına sık uygulama gerektirmektedir. Etkinliği 1 ay kadar geç ortaya çıkmaktadır.

Nokta TCAA peeling, subsizyon, eksizyonel cerrahi uygulama ve fraksiyonel CO2 lazer uygulaması aynı gün yapılabilmektedir. Örneğin, aşağıdaki hasta (metinde belirtilen) aynı seans içerisinde subsizyon, CROSS TCAA ve fraksiyonel CO2 lazer ile tedavi edilmiştir.