Moğol Lekesi (Mongolian Spot)

Moğol lekesi, yeni doğan cilt lekeleri arasında sınıflandırılan bir durumdur. Genellikle doğumla birlikte görülse de, nadiren daha sonra da gelişebilir. Sıklıkla kuyruk sokumu üzerinde ve bel bölgesinde yer alır ve birden fazla leke şeklinde olabilir. Boyutları birkaç cm'den 20 cm'ye kadar ulaşabilse de, genellikle vücut alanının %5'ini geçmez. Her iki cinsiyette de eşit oranda görülür.

Moğol lekesi, Moğol ve Türkler gibi Orta Asya ırklarında sık görüldüğü için bu isimle anılır. Ayrıca Japon, Çin, Macar, Amerikan yerlileri ve Polinezya adaları ırklarında da yaygın olarak görülür. Türklerde görülme sıklığı %12-25 oranında bildirilmiştir.

Lekenin rengi, derinin dermiş tabakasındaki melanosit artışına bağlıdır. Pigmentasyonun derinin derin katmanında yerleşmesi, Tyndall etkisi adı verilen bir optik etki yaratır ve lekenin mavi görünmesini sağlar.

Moğol lekeleri, deriden kabarık olmayan, yuvarlak, oval veya düzensiz şekillerde olabilir. Renkleri maviden yeşile, griye ve hatta siyaha kadar değişebilir.

Doğal Seyir ve Ayırıcı Tanı

Leke, genellikle ilk yılın sonunda kendiliğinden kaybolmaya başlar ve 6 yaşına kadar kalıcı olabilir. Çok nadiren erişkin yaşa kadar devam edebilir.

Moğol lekelerinin ayırıcı tanısı önemlidir. Özellikle saçlı deride, yüzde, omuzlarda ve kollarda yerleştiğinde Nevus Ota, Nevus Ito, Nevus Hori ve Mavi nevüs gibi diğer pigmente lekelerle karışabilir. Bazen mor rengi, bir travma sonrası oluşan morarmaya benzediği için yanlışlıkla çocuk istismarı tanısı konulabilmektedir.

Yaygın, çok sayıda olan ve geç yaşlarda kaybolmayan Moğol lekeleri, nadir görülen bazı metabolik hastalıklarla birlikte olabilir. Bu durumlarda Hurler sendromu, Hunter sendromu, Mukolipidozis, Niemann-Pick Hastalığı ve Mannosidozis gibi hastalıklar akla gelmelidir.

Tedavi Yöntemleri

Moğol lekeleri, genellikle ilk 5 yıl içinde kendiliğinden kaybolduğu için tedaviye gerek duyulmaz.

Erişkin yaş döneminde devam eden ve özellikle yüz ve kollar gibi estetik bölgelerde yerleşen, büyük ve çok sayıda olan lekeler kozmetik sorunlar yaratabilir. Bu durumlarda tedavi düşünülebilir.

Lazer tedavisi için Q-switched lazerler; Alexandrite, Ruby ve Nd:YAG lazerler kullanılmaktadır.