Akne, $12-24$ yaş döneminde $\%70-87$ arasında değişen yaygınlık oranları ile en sık görülen cilt rahatsızlıklarından biridir. Bu, derinin pilosebase foliküllerinde kronik inflamatuar bir cilt hastalığıdır. Aknenin görülme yaşı puberte yaşının düşmesiyle birlikte hızla değişmekte olup, ergenlik öncesi hatta çocukluk çağı gibi giderek daha erken bir başlangıç göstermektedir.

• Ergenlik Öncesi Akne (Preadölesan Akne): $7-12$ yaşları arasında, ergenlik öncesi dönemde, $\%3-4$ oranlarında görülür. Bu, komedonlar, papül ve püstüller, nodül ve kistler gibi klasik akne lezyonlarıdır.

• Lezyon Yerleşimi: Lezyonlar genellikle alın orta kısımlarında, T bölgesinde ve kulaklarda görülebilir.Tedavi Yaklaşımı

Ergenlik öncesi aknede hastalık yükünü en aza indirmek ve daha sonraki yaşlarda hastalığın kötüleşmesini önlemek için yeterli ve hızlı tedaviye ihtiyaç vardır.

• Bu yaş grubunda tedavi, adölesan ve erişkin akne tedavisine benzer şekilde yapılır, ancak tetrasiklin gibi antibiyotikler ve sistemik retinoid tedaviler kullanılmamalıdır.

 

Bu yaş grubunda akne görülmesi genellikle normal kabul edilir. Akne gelişiminde genetik bir yatkınlık vardır ve aknenin erken başlamasının, adrenal bez olgunlaşmasıyla ilişkili daha erken ergenlik başlangıcıyla bağlantılı olduğu varsayılmıştır.

• Adrenal Uyanış: Kızlarda genellikle $6-7$ yaşlarında, erkeklerde $7-8$ yaşlarında başlayan adrenal bezlerin fizyolojik hormonal uyanışının (adrenarş) belirtileridir. Adrenal bez kaynaklı $\text{DHEA}$ ve $\text{DHEA-S}$ hormon seviyeleri artmaya başlar ve sebase bez salgıları aktive olur.

• Klinik Korelasyon: Komedonal aknesi şiddetli olan kızlarda $\text{DHEA-S}$ düzeyleri, hafif veya komedonal aknesi olmayan kızlara göre daha yüksektir.

• Mikrobiyolojik Etki: Sebum yapımındaki artışla, akne gelişiminde rol alan P. acnes bakterilerinin deride kolonizasyonu artmaya başlamaktadır.

• Ayırıcı Tanı: Geç başlangıçlı konjenital adrenal hiperplazi veya polikistik over sendromu gibi altta yatan nedenler unutulmamalıdır. Ancak günümüzde, ergenlik öncesi akne, çoğu durumda endokrin bozukluklarıyla ilişkili olmayan normal bir akne çeşidi olarak kabul edilmektedir.

Ergenlik öncesi akne, yüzün T bölgesinde komedonların baskınlığı ile karakterizedir ve nispeten az sayıda inflamatuar lezyon bulunur.

• Yerleşim: Bu dönemde yüz ve gövde en sık etkilenen bölgelerdir. Gövde, akne gelişimi açısından yetişkinler ve ergenlere göre daha sık etkilenmiştir.

• Şiddet ve Erken Tedavi Gereksinimi: Komedonal aknenin erken başlangıcı, ileride hastalığın daha şiddetli bir formunun habercisi olabilir. Ergenlik öncesi akne vakalarının $\%30-35$ oranında yara izi (akne skarı) bulunmuştur. Bu yüksek oran, bu akne formunun şiddetini ve erken tanı ve tedaviye olan ihtiyacı doğrulamaktadır.

• Genetik Faktör: Birinci derece aile akne öyküsü, prepubertal akneli hastaların $\%95$'inde mevcuttur.

Son zamanlarda yapılan birçok çalışma, akne gelişiminde genetik ve yaşam tarzı faktörleri de dâhil olmak üzere çeşitli faktörleri tanımlamıştır.

• Beslenme: Bu yaş dönemi aknesinde süt tüketimi tek faktör olarak tanımlanmıştır ve süt tüketimi ile tedavi başarısızlığı riskinin artması arasında bir ilişki kurulmuştur. Akne ile süt ve diğer süt ürünlerinin tüketimi arasındaki ilişki son yıllarda tartışılmaktadır.

• Psikososyal Faktörler: Stres, duygular, uyku eksikliği ve modern yaşam tarzı gibi psikososyal ve yaşam tarzı faktörleri bu yaş dönemi aknesinde rol oynamaktadır. Stres ile akne kliniğinin kötüleşmesi arasındaki ilişki artık iyi bilinmektedir.

• Sistemik Tedaviler: Bu yaş döneminde akne dışındaki endikasyonlar için kullanılan sistemik tedaviler, akne tedavisine zayıf yanıta ve tedaviye uyumun azalmasına neden olabilmektedir.

Rutin Hasta Değerlendirmesi

$\text{7-12}$ yaş döneminde akneli hastalarda standart bilgiler toplanmalıdır:

• Demografik Bilgiler: Yaş, cinsiyet, Fitzpatrick cilt tipi ve vücut kitle indeksi gibi veriler.

• Yaşam Tarzı: Spor aktiviteleri, günlük süt tüketimi(Daha detaylı bilgi için...) gibi beslenme alışkanlıkları, kozmetik kullanımı.

• Hastalık Öyküsü: Ailede akne öyküsü, hastalığın başlangıcı, ağırlaştırıcı faktörlerin varlığı ve tedavi öyküsü.

• Klinik Muayene: Etkilenen vücut bölgeleri (yüz, boyun, sırt, göğüs), akne lezyon tipleri ve sayıları (komedonlar, papüller, püstüller, kistler, nodüller ve akne izleri dâhil).

• Tetikleyiciler: Güneşe maruz kalma, adet dönemi (kadınlarda), stres ve kozmetik kullanımı.

• Endokrin Değerlendirme: Puberte öncesi androjen fazlalığına veya virilizasyonun klinik belirtilerinin değerlendirilmesi, güç olmakla birlikte iyi bir şekilde yapılmalıdır.