- Gösterim: 33526
Akne sıklıkla döneminde görülmekle birlikte, yenidoğan, bebeklik, erken çocukluk ve ergenlik öncesi çocukluğun her döneminde görülebilmektedir. Hafif klinik belirtileri kendiliğinden kaybolurken, skar oluşumuna neden olacak kadar şiddetli seyir de gösterebilir.
Akne, yaş aralıklarına göre aşağıdaki şekilde tanımlanmaktadır:
-
Neonatal Akne: Doğum sonrası ilk
-
İnfantil Akne: arası
-
Çocukluk Aknesi:
-
Ergenlik Öncesi Akne:
-
Ergenlik Aknesi:
Yenidoğan Aknesi (Neonatal Akne)
Sıklık ve Klinik: Doğum sonrası ilk içerisinde, yenidoğanda doğumda veya sıklıkla ilk haftalarda akne görülebilmektedir. Tipik olarak alın, burun ve yanaklarda yerleşim gösteren, boyun ve gövdeye de dağılabilen papülopüstüller ile seyreder. Komedonlar nadir gözlenir.
Gelişim Mekanizması: Yenidoğan akne gelişiminde; anneden geçen hormonlara bağlı olarak, yenidoğanda adrenal ve testislerde fazla dehidroepiandrosteron () ve androjen yapımına bağlı olarak genişlemiş sebase bezlerden sebum salgısının artışı suçlanmaktadır. Testislerde androjen yapımı adrenal bezleri de uyardığı için, bu durum erkek yenidoğanda kliniğin daha fazla görülmesini açıklamaktadır. İlk aylardaki artmış sebum yapımı doğru normal seviyesine gerilemektedir.
Prognoz ve İzlem: Neonatal akne genellikle içerisinde kendiliğinden geriler. Nadiren daha uzun devam edebilir. Yenidoğan akneli bebeklerde boy, kilo, büyüme eğrileri, kan basınçları, seksüel matürasyon veya virilizasyon belirtilerine de dikkat edilmelidir. Jinekomasti (memelerin büyümesi) önemli bir bulgu olsa da, yenidoğanda jinekomastinin normal olabileceği unutulmamalıdır. Seksüel gelişme belirtileri, virilizasyon ve büyüme anormalliği olan yenidoğanlarda endokrin hastalıklar akla gelmeli ve çok iyi değerlendirilmelidir.
Tedavi:
-
Hafif olgular: Alkali olmayan bir temizleme jeli ile günlük yıkama yeterlidir.
-
Kaçınılması gerekenler: Dışarıdan uygulanan bebek yağı, krem, pomat ve losyonlardan tabloyu alevlendirebileceği için kaçınılmalıdır.
-
Papülopüstüller lezyonlar: Düşük konsantrasyonda benzoil peroksit () veya topikal antibiyotik kullanılabilir.
-
Komedonal lezyonlar: ile kombine veya tek başına topikal retinoid kullanılabilir.
İnfantil Akne
Sıklık ve Klinik: arasındaki bebeklerde görülür ve erkek çocuklarda daha sıktır. Lezyonlar daha çok açık ve kapalı komedonlardır; fakat enflamatuvar papül ve püstül, nodül ve kistler de görülebilir. Lezyonlar sıklıkla yüzde yerleşmiştir, ama boyun, sırt ve göğüste de bulunabilir. Hastaların yaklaşık 'inde infantil akne hafif ve orta şiddette seyir izler ve . Ancak aktif lezyonların yıllarca sürdüğü bir seyir de izleyebilir. Skar bırakması riski ile son derece önemlidir.
Gelişim Mekanizması ve İnceleme: İnfantil aknede artmış androjen seviyeleri düşünülmelidir. Hiperandrojenizm ve nedenleri çok iyi değerlendirilmelidir. Hiperandrojenizm için; aile öyküsü, ilaç kullanımı, koltuk altı ve genital alan kıllanmasının değerlendirilmesi, meme-testis gelişiminin değerlendirilmesi, gerekir ise serbest ve total testosteron, kan testleri ve kemik yaşı için radyolojik inceleme yapılmalıdır.
Tedavi: İnfantil akne, skar oluşumunun önlenmesi için tedavi edilmelidir.
-
Hafif ve orta şiddetteki hastalar: Topikal kombinasyonları ve/veya retinoidler kullanılabilir.
-
Direkt Tedavi: Bu tedavilere cevap alınamazsa sistemik antibiyotikler kullanılabilir ( hariç; bu yaş grubunda dişlerde kalıcı boyanmaya neden olacağı için kaçınılmalıdır).
-
Dirençli Hastalar: Nodül ve skarlarla seyreden dirençli hastalar için sistemik izotretinoin tedavisi kullanılabilir. Büyük nodüllere intralezyoner steroid enjeksiyonu yapılabilir.
Çocukluk Aknesi
Sıklık ve Klinik: Nadir görülen, ancak görüldüğünde alarm nedeni olan çocukluk aknesi, arasındaki çocuklarda görülür. Özellikle yüze yerleşmiş komedonlar ve enflamatuvar lezyonlarla seyreder.
İnceleme: Bu yaşlarda akne görüldüğünde endokrin bir anormallikten şüphelenilmelidir. Adrenal tümörler, konjenital adrenal hiperplazi, Kuşing sendromu, ovaryal ve gonadal tümörler, Polikistik Over Sendromu, erken adrenarş ve gerçek erken puberte araştırılmalıdır.
Tedavi: Tedavi, bu yaş grubunda öncelikle altta yatan nedene yönelik olmalıdır. Tedavi gerekirse infantil akne tedavisine benzer şekilde yapılmalıdır.
Ergenlik Öncesi Akne
Sıklık ve Klinik: arasında görülen akne kliniğidir. Lezyonlar alın orta kısımlarında, bölgesinde ve kulaklarda görülebilir. Lezyonlar kademeli olarak enflamatuvar papül ve püstüllere ilerleyerek yayılır. Bu yaş grubunda akne görülmesi genellikle normal ise de, bazen geç başlangıçlı konjenital adrenal hiperplazi veya Polikistik Over Sendromu gibi altta yatan nedenlerin bir göstergesi de olabilir. Ancak her nesilde ergenlik yaşının geriye çekildiği unutulmamalıdır.
Gelişim Mekanizması: Bu yaş dönemi aknesi, kızlarda genellikle , erkeklerde başlayan adrenal bezlerin fizyolojik uyanışının yansımasıdır. ve seviyeleri artmaya başlar ve sebase bez salgıları aktive olur. Komedonal aknesi şiddetli olan kızlarda düzeyleri, hafif komedonal aknesi olan veya komedonal aknesi olmayan kızlara göre daha yüksektir. Ayrıca itibaren akneli çocuklarda sebum yapımındaki artışla kolonizasyonu paralel olarak görülür.
Tedavi: Bu yaş grubunda tedavi, normal akne tedavileri ile aynıdır ( ve hariç).