Vitiligoda Cerrahi Tedavinin İlk Seçenek Olmadığı Unutulmamalıdır.

Vitiligo için cerrahi tedavi, kesinlikle ilk seçenek değildir. Bu yöntem, ancak diğer tedavilerden sonuç alınamadığında tercih edilmelidir. Ayrıca, cerrahi tedavi sadece mevcut vitiligo lezyonunu iyileştirmeyi amaçlar; hastalığın genel bir tedavisi değildir.

Cerrahi Tedavi Öncesi Hasta Seçimi Kriterleri

Cerrahi tedavinin başarısı, doğru hasta seçimine bağlıdır. Aşağıdaki kriterler bu kararın verilmesinde önemlidir:

• Vitiligo Tipi: Cerrahi tedaviden en iyi sonuçlar, genellikle segmental (lokal) vitiligo tipinde elde edilir.

• Kılların Rengi (Lökotrişi): Vitiligo lezyonlarında kılların beyazlaşması (lökotrişi), o bölgedeki melanositlerin çok azaldığını gösterir. Bu hastalarda ilk tedavi seçeneği olarak cerrahi uygulamalar düşünülebilir.

• Repigmentasyon: Daha önce uygulanan tedavilerden sonra veya kendiliğinden vitiligo alanlarında tekrar renklenmenin (repigmentasyon) olması, cerrahi uygulamalardan iyi cevap alınacağını gösterir.

• Hastalığın Stabilitesi: Cerrahi tedaviler stabil (durağan) vitiligoda çok daha başarılıdır. Genel olarak, bir hastanın son bir yıl boyunca yeni vitiligo lezyonları çıkarmaması ve mevcut lezyonlarının büyümemesi, hastalığın stabil olduğunu gösterir.

Hastalığın stabil olup olmadığını anlamak için, önceki yıllarda çekilmiş hasta fotoğraflarının karşılaştırılması da oldukça faydalı bir yöntemdir.

Aşağıdaki resim örneğinde olduğu gibi aktif dönemde yapılan cerrahi uygulamanın sonuçlarını şu şekilde özetleyebiliriz:

Durum: Hastanın üst dudağındaki vitiligo lezyonuna punch greft yöntemi uygulanmıştır.

Sonuç:

• Donör Alan (Greftlerin Alındığı Bölge): Greftlerin alındığı kol üst kısmındaki deri pigmentasyonu normale dönmüştür.

• Alıcı Alan (Greftlerin Aktarıldığı Bölge): Greftlerin aktarıldığı dudak bölgesinde yeni vitiligo plakları oluşmuştur. Bu durum, hastalığın aktif döneminde yapılan cerrahi işlemlerin, travma sonucu yeni vitiligo lezyonlarına yol açabileceğini (Koebnerizasyon) göstermektedir.

Bazen, cerrahi uygulamanın yapıldığı alanda başarılı sonuçlar alınsa bile, vücudun diğer bölgelerindeki eski vitiligo plaklarında büyüme görülebilir. Bunun tam tersi olarak, bazı hastalarda greftleme yapılan bölgenin yanı sıra, hiçbir cerrahi müdahale yapılmayan diğer vitiligo plaklarında da kendiliğinden iyileşme gözlemlenebilmektedir.

Cerrahi Olmayan Alanlarda İyileşme

Verdiğiniz örnekte, sağ ayağına deri greftleri uygulanan bir vitiligo hastasının, cerrahi işlem yapılmayan sol bacağındaki vitiligo plaklarında klinik düzelme görülmüştür. Bu durum, cerrahi tedavinin, sadece uygulandığı alanda değil, tüm vücutta pigment hücrelerinin aktivitesini olumlu yönde etkileyebileceğini göstermektedir.

 

Vitiligoda Cerrahi Tedaviye Karar Verilirken Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler

Vitiligo cerrahisinin başarısı, doğru hasta ve lezyon seçimine bağlıdır. Cerrahi tedaviye başlamadan önce aşağıdaki önemli noktalar değerlendirilmelidir:

• Koebnerizasyon (Travma Sonrası Yeni Lezyonlar): Hastada, deri kesikleri, düşme veya kaşıntı gibi travmalar sonrasında yeni vitiligo lekelerinin oluşmaması gerekir. Koebnerizasyonun varlığı, hastalığın aktif olduğunu ve cerrahi sonrası yeni lezyonların oluşma riskini artırdığını gösterir.

• Lezyonların Genişliği ve Konumu: Tedavi edilecek vitiligo alanı ne kadar küçükse, başarı şansı o kadar yüksektir. Ayrıca, lezyonun vücuttaki konumu da önemlidir. Cerrahi tedavilerde en iyi sonuçlar boyun ve göğüs ön duvarı gibi bölgelerde alınır. Öte yandan, eklem üzerleri (el parmak eklemleri gibi), göz kapakları, dudaklar, genital bölgeler ve katlantı yerlerindeki vitiligo lezyonları cerrahiye daha zayıf yanıt verir.

• Hasta Motivasyonu: Tedavinin başarısında hasta motivasyonu çok önemlidir. Uzun süren bir süreç olabileceği için hastanın sabırlı ve işbirliğine açık olması gerekir.

• Yaş: Her ne kadar yaş ile doğrudan bir ilişki olmasa da, çocuklarda tedaviye uyum genellikle daha zayıftır.

• Mini Punch Greft (MPG) Testi: Hastanın cerrahi tedaviye uygun olup olmadığından emin olunamadığı durumlarda, Mini Punch Greft (MPG) testi uygulanır. Bu testin sonuçları yeterli ve pozitifse, bu durum cerrahi tedavinin başarılı olabileceğine işaret eder.