Evde Vücut ve Cilt Muayenesi: Benleri ve Lekeleri Tanıyın ve Takip Edin

Vücudumuzdaki benleri ve lekeleri yakından tanımalı ve düzenli olarak takip etmeliyiz. Özellikle risk altında olan çocukların bu konuda eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi, ebeveynler tarafından çocukluk döneminden itibaren uygulanmalı ve ömür boyu devam etmelidir.

Kişisel muayene ve takibin her ay yapılması önerilir. İlk muayeneden sonra hazırlanan "ben haritası" sayesinde, sonraki kontrolleriniz 10 dakikadan bile az sürecektir. Aşağıda, bu amaçla neler yapılması gerektiği detaylı bir şekilde anlatılmaktadır.

Muayene Nasıl Yapılır?

Cilt, iskelet sistemimizden sonra vücudumuzun en geniş organıdır. Bu nedenle baştan ayağa kadar tüm vücudun kontrolü son derece önemlidir. Saçlı deriden dış kulak yoluna, ağız içinden genital bölgeye, parmak aralarından tırnaklara kadar her yer incelenmelidir.

Bu kişisel muayene için kendinize yarım saat zaman ayırın.

• Ortam Hazırlığı:

  • Muayene yapacağınız oda iyi aydınlatılmış olmalı ve oda sıcaklığı sizi rahatsız etmeyecek kadar ılık olmalıdır.

  • Beyaz ışık veya gün ışığı veren bir fener, bir cetvel, büyük boy bir ayna, bir el aynası ve hatta 5x-10x büyütme özelliğine sahip bir büyüteç hazır bulunmalıdır.

• Muayeneye Başlama:

  • Muayeneye önce ellerden başlayın. Ellerin içini, parmak aralarını, ellerin üst kısmını, tırnakları, bilekleri ve ön kolların iç ve dış kısımlarını dikkatlice gözden geçirin.

• Vücut Kontrolü:

  • Boy aynasının karşısına geçin. Yüzünüzü, boynunuzu, gövdenizin ön yüzünü, kollarınızın iç ve üst kısımlarını, kasık ve bacaklarınızı kontrol edin.

  • Kollarınızı kaldırarak kolun dış üst kısmını, koltuk altını, gövdenin yan kısmını, uylukların ve bacakların yan kısımlarını sağ ve sol olarak gözden geçirin.

  • Aynanın karşısında sırtınız dönükken kalça, uyluğun üst kısmı, bacakların ve diz kapaklarının arka kısımlarını inceleyin.

• Ayna Yardımıyla Kontroller:

  • Sırtınız aynaya dönükken bir el aynası yardımıyla ense, sırt ve bel bölgesini kontrol edin.

  • El ve boy aynası kullanarak yüzünüzü ve saçlı derinizi inceleyin. Yüz kontrolünde dış kulak yolunu, ağız içini, hatta göz kapaklarını ve gözleri atlamayın.

  • Saçlı deriyi kontrol etmek zor olabilir. Bu konuda başka birinden yardım isteyebilirsiniz.

• Ayak Kontrolü:

  • El aynasının da yardımıyla bacakları, ayakları, özellikle ayak tabanlarını, ayak parmak aralarını ve ayak tırnaklarını gözden geçirin.

• Ben Haritası:

  • Tüm vücut değerlendirmesi yapılırken doğumsal veya sonradan oluşmuş olan tüm ben ve lekeleri bir "Vücut Haritası" üzerinde işaretleyin.

Benlerinizi ABCDE Yöntemiyle Değerlendirme

Tüm benlerinizi ABCDE olarak adlandırılan bu yöntemle değerlendirebilirsiniz.

• A - Asimetri: Beninizi hayali olarak dikey veya yatay olarak ikiye böldüğünüzde, iki parçanın birbirine simetrik olması gerekir. Asimetrik olması, takip ve muayene açısından önemlidir.

• B - Kenar Düzensizliği: Benin kenarlarının düzgün olmaması, yani kenarlarda çentik veya çıkıntı bulunması önemlidir.

• C - Renk: Ben içindeki renk dağılımının homojen olması gerekir. Benin içinde farklı renklerin (örneğin kahverengi, siyah, kırmızı, beyaz) varlığı ve bu renklerin düzensiz dağılımı cilt kanseri açısından değerlendirilmelidir.

• D - Boyut (Çap): Benin çapının 0.6 cm'den (6 mm) büyük olması, cilt kanseri riski açısından önemlidir.

• E - Değişim: Beninizde son zamanlarda hızlı bir değişim gözlemlenmesi bu maddeyi tanımlar. Bunlar; benin hızla büyümesi, renk değiştirmesi, kaşıntı ve kanama gibi belirtiler göstermesi, bir kısmının rengini kaybetmesi veya silinmesi, ben üzerinde kabarmaların oluşması gibi durumları içerir.

Bu belirtilerden bir veya birkaçını fark ederseniz, bir dermatologa danışmanız önemlidir.

"Çirkin Ördek Yavrusu" Kuralı

Son zamanlarda benlerin değerlendirilmesinde yeni bir yöntem kullanılmaya başlanmıştır. Bu yönteme göre, vücudumuzdaki benlerin çoğu, kendi aralarında benzer özellikler gösterir. Önemli olan, bu benzerlikten farklı, diğer benlere hiç benzemeyen bir benin bulunmasıdır. Bu, diğerlerinden farklı olan bene "Çirkin Ördek Yavrusu" adı verilir.

• Resim A: Küçük ve büyük boyutlarda, hepsi açık renkli benler var. Okla gösterilen ben ise diğerlerinden daha koyu renkte.

• Resim B: Küçük ve büyük boyutlarda, koyu ve açık renkli benler bulunuyor. Okla gösterilen ben ise diğerlerine göre daha açık renkte.

• Resim C: Hastanın hiç beni yok, sadece tek bir tane koyu renkli beni var. Bu tek ben de "Çirkin Ördek Yavrusu" olarak tanımlanır.

Unutulmamalıdır ki, bir bende bu kriterlerin bulunması doğrudan kanser olduğu anlamına gelmediği gibi, bu kriterlerin olmaması da o benin kanser olmadığı anlamına gelmez. Bu nedenle, en doğrusu tüm ben ve lekelerin bir dermatoloji uzmanına gösterilmesidir.