Alopesi areata'da görülen klinik bulgular, hastalığın tipine, şiddetine ve klinik seyrine göre farklılık göstermektedir. Tanı konulurken hastalığın şiddetinin belirlenmesi, klinik seyirde aktivasyon, hastalığın ilerlemesi ve tedavi yanıtının belirlenmesi de yapılmalıdır. Bu amaçla en doğru yol gösterici, hastalıklı alandan yapılacak cilt biyopsisidir. Ancak, saçlı derinin dermoskopisi yani trikoskopi, cilt biyopsisine gerek kalmadan hızlı ve invaziv olmayan bir tanı yöntemi olarak kullanılmaktadır. Alopesi areata'da trikoskopik değerlendirmede bir algoritma geliştirilerek hastalığın klinik bulguları değerlendirilmeye çalışılmaktadır.

Alopesia Aretada Klinik Evreye Göre Trikoskopik Bulgular

Saçlı deride foliküller; anagen, katagen, telogen, ekzogen ve kenogen saç döngüsü fazlarından geçmektedir. Anagen faz, I-VI alt fazlarına ayrılır. Altıncı fazın erken dönemi, foliküler hücre bölünmesinin (mitotik faz) en aktif olan dönemidir. Bu fazda saç foliküllerinde hem zayıf hem de güçlü hasarlar, distrofiye (saç folikül matrisinde mitozların ani bozulması), klinik olarak yama tarzı saç dökülmesine yol açar. Anagen V hasarı, fark edilmeyen küçük distrofik nonterminal saçların dökülmesine neden olarak tip VI hasarıyla birlikte yama tarzı saç dökülmesine yol açar. Altıncı fazın geç dönemi hasarı ise telogen faza geçişin hızlanmasına ve yaklaşık 100 günlük bir sürenin ardından telogen saçların yaygın dökülmesine (telogen effluvium) neden olur. Distrofik anagen saçların dökülmesi ise anagen effluvium (AE) meydana getirir. Alopesi areata, anagen effluvium nedenlerinden birisidir. 

 

 

Alopesi Areata'nın Akut/Subakut Evrelerinde Trikoskopi Bulguları

Saç foliküllerinde anajen evrede keratinizasyonun durması sonrası trikoskopi bulguları ortaya çıkmakta.

 

• Distrofik Saçlar: Alopesi areatanın akut evresinde anagen saç follikülleri etrafındaki inflamasyon klinik olarak üç farklı durumla sonuçlanır.
  • Saç follikülleri etrafındaki inflamasyona rağmen kusurlu saç lifleri üretimi devam eder. Alopesi areatanın akut evresinde görülen diğer değişikliklerle birlikte anagen distrofik saçlar ortaya çıkmakta.
  • Saç follikülleri etrafındaki inflamasyon saçları erken dönemde katagen evreye sokar ve bu da telogen effluvium ile sonuçlanır. 
  • Saç follikülleri etrafında uzun süreli tekrarlayan inflamasyon saç folikülün kalıcı telogen faza neden olur. nda kalır (kronik AA'da görülür).

Klinik olarak ve trikoskopide distrofik saçlar kırılan, dökülen saçlar anlamına gelmektedir. Distrofik saçların trikoskopik bulguları; 

• • Saç şaftında trikoreksis nodoza yada monilethrix benzeri değişimler ve bu değişim alanlarında kırılmalar, kopmalar
  • Saçlı Deride Siyah Noktalar (Black Dots): Distrofik saçların saçlı deriden tam çıkamada kırılmaları ile ortaya çıkmakta. Alopesi areata vakalarının %50'sinde gözlemlenmektedir. Cilt yüzeyine yakın ise "görünebilir black dot" veya üzeri epidermis tarafından örtüldüğünde "gizli black dot" olarak tanımlanır. Black dotlar trikotillomanide(saçların hasta tarafından yolunması, koparılması) görülebilir. Ancak trikotillomanide görülen kaotik tablonun aksine, alopesi areata çoklu, düzenli, tekdüze ve monomorfik black dotlar görülmektedir. Black dotların varlığı alopesi aretanın aktif dönemini gösterir. Çok sayıda mevcut olduğunda kliniğin kötü bir prognoza sahip olduğunu göstermektedir. Bazen bu noktalar sarı noktaların içinde görülebilir. 
  • Kısa Hasarlı Saçlar: Bunlar saçlı deride foliküler açıklıklardan çıkan amorf siyah yapılar olarak görülür. 
  • Mikro Ünlem İşareti Kılı: Anagen evreden katagen evreye geçen saçlar 2 hafta sonra, saçlı deride kıl kökü yaklaşık 3 mm yükselerek orta folikül seviyesine ulaşır. Altta kırık, üstte ise konik ünlem işareti şeklinde saç cilt yüzeyinde gözlenir. Çoğu zaman üst uçları hipopigmente, alt uçları ise pigmentlidir. Bu saçlar hızla telogen faza geçerek dökülür. Saç follikülleri etrafındaki inflamasyon daha fazla hasara neden olmaz ise normal saçlar çıkar. Aksi takdirde, saç follikülleri etrafındaki inflamasyon kalıcı anajen inhibisyonuna ve konik saç oluşumuna yol açar.
  • Konik Saç / Kalem Uçlu Saç : Bunlar terminal saçlardır. Kısmen etkilenen foliküllerden çıkan çok uzun mikro ünlem işareti saçları olarak kabul edilirler. Hastalık aktivitesi düşük olduğunda bunlar giderek incelir. Konik saçlar yüzeyden kırılırsa, anajen distrofik saçlar ortaya çıkar veya inflamasyon ortadan kalktığında yeni yeniden büyüyen saçlar oluşur. 
  • Dik Olarak Yeniden Uzayan Saçlar: Bunlar kısa, sivri uçlu saçlardır. 
  • Kıvrılmış Saç: Dik olarak yeniden büyüyen saçlarda da kıvrılma görülebilir. 
  • Pohl-Pinkus Daralmaları: Bunlar, bir saç telinin şaft boyunca daralmasıdır ve hem dış hem de iç faktörlerin neden olduğu foliküldeki metabolik ve mitotik aktivitenin hızlı ve ani baskılanmasından kaynaklanır.
  • Zikzak çizen saçlar: Saç kırılganlığının arttığı bölgelerde, zikzak şeklinde saç oluşumuna neden olacak şekilde bükülme görülür. Bunlar aktif alopesi areata ve aktif tekrarlarında sık görülür.
  • Kırık Saçlar: Distrofik saçların kırılması sonucu oluşabilir.
  • Lale şeklinde saçlar: 
  • Minyatürleşme: Saçlı deride ince saçlar olarak görülür. Distrofik saçların daha az görülmesi, foliküler yoğunluğun azalması ve minyatürleşmenin başlamasıyla sonuçlanır.
  • Sarı Noktalar (Yellow Dots):  Alopesi areata vakalarının %60-94'ünde mevcuttur. Varlığı alopesi areata için çok spesifik değildir, çünkü birçok başka bozuklukta da görülürler.Saçlı deride gruplar halinde kümelenme gösterir. Bunlar beyazımsı bir hale ile sarımsı bir renge sahiptir. Bazıları çift kenarlı olabilir. Bu sarı noktalar katagen/telogen saçların genişlemiş foliküler açıklıkları içindeki keratinöz kalıntıların bir koleksiyonudur. 
  • Süpürge Kılı: Alopesi areatada lezyonlarda kaşıntı olduğunda süpürge kılı da görülmektedir.

Alopesi Areata'nın Kronik Evresinde Trikoskopi Bulguları

• Yakın zamanda başlayan kronik alopesi areta trikoskopik bulgular: 
  • Saç Folikülü Minyatürizasyonu: Kronik alopesi areatada daha şiddetli görülür ve ilerleyicidir.
  • Saçlı deride belirgin foliküler açıklıklar, pürüzsüz ve parlak bir saçlı deri görünümü. 
  • Sarı Noktalar (YD): 
  • Bal peteği şeklinde pigmentasyon
• Uzun süredir devam eden alopesi areta trikoskopik bulgular:
  • Sarı Noktalar: Kronik alopesi areatada düzenli dağılımlı, sıklığı sayıları fazla olarak görülmektedir. 
  • Vellus Kılı : Kısa, narin ve hipopigmente saçlar. Bunlar yeniden büyüyen saçlar olarak tanımlanır ve hastalığın remisyonunun ilk zayıf işareti olarak kabul edilir. 
  • Sarı noktaların yokluğu: Çok uzun süredir devam eden alopesi areata'da sarı noktalar kaybolabilir.

Kliniği Tekrarlayan Alopesi Areata'nın Trikoskopi Bulguları

• Moniletriks Benzeri Saçlar: Saç follikülleri etrafındaki inflamasyon aktivitelerin farklı zamanlarda tekrarlanan saldırıları, saç gövdesinde düzensiz aralıklarla birden fazla daralmalara neden olarak bu saç defromitelerine neden olmaktadır. 

• Zikzak Saçlar:

• Dairesel Saçlar:

Alopesi Areata İnkogita'nın Trikoskopi Bulguları

Alopesi Areata İnkogita alopesi areatanın bir alt klinik formu olarak kabul edilmekte. Yamalar tarzında değil yaygın saç dökülmesi olarak görülmektedir. Neredeyse yalnızca kadınlarda görülür ve çoğunlukla 20-40 yaş grubunda ortaya çıkar. Saç derisinden haftalar veya aylar içinde yaygın saç dökülmesi meydana gelir. Bu bulgular ile telogen effluvium gibi diğer yaygın saç dökülmesi nedenlerinden ayırıcı tanısının yapılması gerekmektedir. mak için kesinlikle gereklidir. Trikoskopi alopesi areata inkogita tansında kullanılmaktadır. Trikoskopik bulgular:  

• Yaygın Sarı Noktalar: Bu noktalar boş olabilir veya içlerinde vellus kılları bulunabilir.
• Kısa ve Yeniden Uzayan Saçlar (0,2–0,4 mm): Saçlı derinin her yerinde dağınık olarak S şeklinde, koyu çizgili ve örgülü saç gibi formlarda saçlar görülmektedir.
• Yukarıdaki iki bulgu; yayagın sarı nokta ve kısa yeniden uzayan saçlar en karakteristik bulgularıdır ve %95'ten fazla tanısal duyarlılığa sahiptir. 
• Alopesi Areata'nın Diğer Trikoskopik Belirtileri: Ünlem işareti kılları, siyah noktalar  ve distrofik kıllar da ara sıra görülebilir.
• Androgenetik Alopesinin Özellikleri: Artmış vellus saçlar, artmış tek üniteli foliküller, saç çapı çeşitliliği >%20, frontal ve tepe bölgelerinde peripilar işaret gibi bulgular. Bunlar Alopesi Areata İnkogita vakalarının yaklaşık %95,23'ünde görülebilir.