Cilt gençleştirme başlığında kullandığımız tüm yöntemlerde (fraksiyonel lazerler, radyofrekanslar vb.) amacımız; deri elastikiyetinin tekrar arttırılması, derin cilt katlantı ve kırışıklıkların giderilmesi, ince kırışıklıkların giderilmesi, artmış ya da yer değiştirmiş yağ dokusunun azaltılması, doku ve cilt sarkmalarının (jowl ve boyunda platysmal katlantılar gibi) giderilmesidir. Son yıllarda yüz, boyun ve vücutta gençleştirme uygulamalarında odaklandırılmış ultrason uygulamalarının popülaritesi artmaktadır. Yüksek oranda odaklandırılmış ultrason (HiFU) teknolojisi ile birleştirilerek kullanılmaya başlanmıştır. 2009 yılında ABD'nin FDA kurumu tarafından yüzde kaş kaldırmada, 2012 yılında ise boyunda çene altında bu amaçla kullanımı onay almıştır.

Ultrason, tıbbi tanı uygulamaları içerisinde 60 yıldır en sık kullanılan yöntemler arasında yer almaktadır. Son yıllarda ultrasonun dokularda biyolojik etkilerinin daha iyi anlaşılmasıyla tedavi amaçlı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Erken klinik çalışmalar, ultrasonun sinir dokusu üzerindeki biyolojik etkilerine odaklanmıştır. Daha sonra, iyi ve kötü huylu tümörlerin tedavilerinde kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle uterus, benign prostat büyümesi, meme, karaciğer, böbrek ve beyin tümörlerinde birçok klinik çalışma yapılmış ve başarılı sonuçlar alınmıştır.

Günümüzde odaklandırılmış ultrason başlığı altında 2 farklı sistem kullanılmaktadır. 

• Yüksek Yoğunlukta Odaklandırılmış Ultrason (High Intensity Focused Ultrasound); HIFU olarak da bilinmektedir. İlk olarak HIFU sistemleri birçok branşta tümör cerrahisinde (prostat ve meme tümörlerinin tedavisinde) kullanılmıştır. HIFU sistemleri estetik uygulamalarda başlangıçta yağ dokusu hedeflenerek vücut şekillendirme amacıyla tercih edilmiştir. Yağ dokusu için 47–59 J/cm² enerjilerde 2 MHz ultrasonlar kullanılmıştır. HIFU'da hedeflenen derinlik bu enerjilerde 1.1–1.8 cm kadardır. HIFU, dokuda ultrasonun ısı ve kavitasyon etkisi ile hücresel ölüm ve parçalanmaya neden olmaktadır. 

HiFu sistemleri noninvaziv yöntemler arasında yer almaktadır. Bu yöntem, basitçe deride odaklandırılmış yoğun ultrasonun neden olduğu kontrollü ısı hasarı sonrası dokunun kendini onarma yeteneklerini kullanır. HiFu da odaklandırılmış ultrason, deride istenilen derinlikte +90 °C’ye kadar ulaşan kontrollü bir ısı sağlamaktadır. Bu sıcaklıkta dermis ve deri altı yağ dokusu 1.4-1.8 mm arasındaki derinliklerde ısı ile koagüle olmaktadır. Bu koagülasyon 1 mm³ çapında ve 3-4 mm aralıklı ortaya çıkmaktadır.

Bununla birlikte, çevredeki dokuya ses dalgaları tarafından iletilen enerji odaklamadığı için zarar vermez. Deri altında bu koagülasyon alanları derinin kabaca büzülmesi ile gerginliğini sağlamaktadır. Deri içten dışa, iyileşme süreci ile doğal bir yenilenme geçirmekte ve kollajen, elastin ve hyaluronik asit gibi destek dokuları yeniden yapılmaktadır. Modern HIFU sistemleri 1.5 mm, 3.0 mm, 4.5 mm, 10.0 mm ve 14.0 mm farklı tedavi derinlikleri sunmaktadır. Bunlar farklı ultrason aplikatörleri ile sağlanmaktadır. 2-10 MHz arasında ultrason kullanılmaktadır. Her hasta uygulaması sonrası problar değiştirilmektedir. 

Genel olarak alında kaş üstünde 7 MHz, 1.5 mm aplikatör; % 70-80 yoğunlukta 1-1.2 mm aralıklar ile 100-130 alanda uygulanmakta. Yanaklar sağ ve solda 4 MHz, 3 mm aplikatör; % 70-80 yoğunlukta 1-1.2 mm aralıklar ile 70-100 alanda uygulanmakta. Çene ve boyun 4 MHz, 3 mm aplikatör; % 70-80 yoğunlukta 1-1.2 mm aralıklar ile 30-60 alanda uygulanmakta.Yüz ve boyunda toplam 7 alan HiFu uygulanmaktadır. Kaş üstü ve kaş dış alanları, yanaklar, çene ve boyun sağ ve sol yarısı olmak üzere. Uygulama alanında cilt antiseptikler ile temizlenir ve beyaz makyaj kalemleri ile alan sınırları çizilir.

Uygulama yüzey alanlarına ultrason jeli uygulanır. Aplikatör deriye dik açıyla yerleştirilmeli ve deri ile tam temas etmelidir. Deri ile tam temas ve jel kullanımı, klinik etkinlik ve deride istemsiz yanık oluşmaması için son derece önemlidir. Her uygulama sonrası aplikatör, diğer alan 2 mm kaydırılacak şekilde yerleştirilmelidir. Aplikatörde kullanılan ultrason probları tam 30x10 mm ve yarım 12.5x10 mm şeklindedir. Tüm uygulama alana göre değişmekle birlikte 20-60 dakika sürmektedir.

• Mikro Fokus Ultrason (Microfocused Ultrasound); MFU olarak da bilinmektedir. HIFU sistemlerine göre daha düşük enerjiler kullanılmaktadır. 0.4–1.2 J/mm² enerjiler 4–10 MHz ultrasonlar ile kullanılmaktadır. Burada deride hedeflenen derinlik 1.5–4.5 mm'dir. Bu sistemlerde deride hedef derinlikte 1 mm³'lük kontrollü ısı hasarı sağlanmaktadır. Bu dokuda 60 °C'ye ulaşan ısının koagülasyon etkisinden kaynaklanmaktadır. Derinlik deride dermisin derin ve orta düzeyinde yaklaşık 5 mm derinliktedir. Bu ısı hasarı sırasında epidermis ve dermisin daha üst kısımlarında hasar olmamaktadır. MFU'da HIFU'dan farklı olarak dokuda kavitasyon oluşmaz, sadece mikro ısı hasar alanları gelişmektedir. Dokuda kontrollü derinlikte 60-65 °C ısı kollajende kontraksiyon-shrinkage yapmakta, ayrıca hasarlı kollajen yerine yeni kollajen yapımı ile doku yenilenmekte, yani gençleşmektedir. MFU için geliştirilen platformların bazılarında ultrasonun uygulandığı başlık, bazılarında hem uygulama alanında görüntüleme yapmakta hem de MFU uygulamaktadır. Görüntüleme yapıyor olması, deride 8 mm derinliğe kadar dokuların uygulama öncesi değerlendirilmesini ve MFU hedef derinliklerin anlaşılması açısından son derece önemlidir. Aşağıdaki ultrason görüntüsünde kaş üstünde frontal kemik ve ideal MFU uygulama derinliği görülmektedir.

 

MFU klinik amaç ultrasonun hedef dokuda istenilen derinlikte odaklandırılarak istenilen ısı hasarının sağlanmasıdır. MFU, deri yüzeyinden uygulandığında ultrason enerjisinin %95'i dokuda istenilen derinlikte 1.8 mm x 0.5 mm ölçülerde 1-1.5 mm³ bir odaklanmaktadır. Ultrason, bu odaklanma alanında moleküler vibrasyonla 60 °C kadar ısı ortaya çıkarmaktadır. Dokuda ortaya çıkan bu ısı “ısı hasar alanı - thermal injury zone (TIZ)” ya da “ısı doku koagülasyon noktası - thermal coagulation point (TCP)” olarak tanımladığımız etki alanları yapmaktadır. Bu ısı etki alanları ultrasonun enerjisine göre değişmektedir. 4.4 MHz MFU'nun 4.5 mm derinlikte 2.3-7.6 J enerjilerde TCP alanları yaratmaktadır. Enerji arttıkça özellikle 6 J sonrasında epidermiste de ısı hasarı gelişmektedir.

MFU cilt yüzeyinden sıklıkla 30 mm genişliğinde ultrason kartuşları ile uygulanmaktadır. Bu genişlik isteğe göre 12,5 mm yarım yapılabilmektedir. Bu genişlikte 1-2 mm arasında MFU uygulanmaktadır. Bu aralıklar 0.1 mm arttırılarak ya da azaltılarak ayarlanabilmektedir. 12,5-30 mm'lik kartuşların çizgisel uygulandığı düşünülürse, bu çizgi üzerinde dokuda 12-27 adet TCP ortaya çıkabilmektedir.  Ağrısız bir uygulama olarak tanımlanmaktadır. 1-10 arasında ağrının tanımlandığı hasta değerlendirmelerinde 3-4 derecede ağrı ifade edilmektedir. Ağrı daha çok alt çene kemiği, elmacık kemiği ve alında, yani daha çok kemik dokular üzerinde gözlenmektedir. Bu alanlarda uygulamanın tekrarlanması bazen ağrının daha fazla hissedilmesine neden olmaktadır. Bu hastalarda lokal anestezi kullanılabilmektedir.