- Gösterim: 12660
Vitiligo, otoimmün (immün sistemin yani vücudun savunma sisteminin yanlışlıkla kendi doku ve organlarına saldırması) bir hastalıktır. Bu nedenle vitiligo hastalarında başka otoimmün hastalıklar da gözlenebilmektedir.
Tiroid Hastalıkları
Vitiligo ile sık görülen tiroid bezinin otoimmün hastalıkları şunlardır:
-
Hashimoto Tiroiditi: Bu hastalıkta, immün sistem tiroid bezine saldırır ve hastalığın son döneminde tiroid bezi dokusu azalır, bu da tiroid hormon eksikliğine (hipotiroidizm) neden olur.
-
Belirtiler: Deri soluk, sarımsı, sert ve kuru olur. El ve ayaklar gibi vücudun uç noktaları soğur, hastalar soğuğu tolere edemez. Tırnak ve saç geç uzar, tırnaklar kırılır ve saçlarda incelme ile dökülme olur. Ayrıca kabızlık, yorgunluk, kalp hızının yavaşlaması, diyastolik hipertansiyon, entelektüel aktivitede azalma, yüz ve göz kapaklarında şişme, libido azalması ve adet düzensizlikleri gelişir. Anti-TPO testleri tanıda yardımcıdır.
-
-
Graves Hastalığı: Bu hastalıkta tiroid bezi normalin 2-3 katı büyür ve tiroid hormonlarının fazla salınmasından kaynaklanan hipertiroidizm gelişir.
-
Belirtiler: Hiperaktivite, sinirlilik, kilo kaybı, aşırı terleme, çarpıntı, sistolik hipertansiyon, ishal atakları, derinin sıcak ve nemli olması, libido azalması ve adet düzensizlikleri görülür. Göz kapakları geriye çekilerek gözler daha öne itilir ve daha belirgin hale gelir (ekzoftalmi). Tiroid hormonu ölçüm testleri tanıda yardımcıdır.
-
Diğer Otoimmün Hastalıklar
-
Alopesi Areata (Saçkıran Hastalığı): Vitiligo gibi otoimmün bir hastalıktır. Sıklıkla saçlı deride, ancak sakal, kaş, kirpik ve vücut kıllarında aniden başlayan bir ya da daha fazla yama tarzında dökülmeler olmasıdır. Küçük ve az sayıda olabileceği gibi, bazen tüm saçlar hatta vücut kılları dökülebilir. Tırnaklarda pitting, lunulada kırmızı noktalar ve tırnakta uzunlamasına çizgilenmeler olabilir.
-
Romatoid Artrit: Otoimmün bir hastalıktır. Eklemleri saran zarların iltihaplanmasıdır. Sıklıkla el, bilek, diz ve ayak eklemleri etkilenir ve simetrik eklem tutulumu gözlenir. İştahsızlık, yorgunluk hissi, kaslarda zayıflama belirtileri eklem şikâyetlerine eşlik eder. Hareketle artan eklem ağrıları ve şişmeleri olur ve zamanla eklem şeklinde bozulmaya neden olur. Eklem dışında deri altında romatoid nodül denilen şişlikler ve iç organ tutulumları da gelişebilir.
-
Pernisiyöz Anemi: Otoimmün hastalıklar grubundadır. Bu hastalarda mide asit sıvısında kobalamin bağlayan protein yani "İntrinsik Faktör (IF)" eksiktir. Bu eksikliğe bağlı olarak B12 Vitamini eksikliği ortaya çıkar. Bu eksiklik ile birlikte sinir anomalileri ve ishal gibi sindirim sistemi şikâyetleri olur. Vitiligo ile birlikteliği bildirilmiştir.
-
Addison Hastalığı: Böbrek üstü bezlerinin yetersizliğinde görülmektedir. Böbrek üstü bezleri vücudun hormonal sistemini düzenler ve kortizolün salgılandığı temel hormonal organdır. Bu bezlerin yetersiz çalışması yorgunluk, zayıflık hissine neden olur, kilo kaybı, iştahsızlık, bulantı ve kusma görülür. Deride hızla renk koyulaşması (hiperpigmentasyon, ellerde, boyunda ve yüzde güneş gören ve sürtünen alanlarda) ortaya çıkar.
-
Sistemik Lupus Eritematozus (SLE): Kronik seyirli otoimmün bir hastalıktır, alevlenme ve azalma dönemleri gösterir. Alevlenme dönemlerinde deride, eklemlerde, böbrekte, beyin ve sinir sisteminde, akciğerde ve sindirim sisteminde belirtiler yapar. Otoantikorlardan Anti-DsDNA, Anti-Ro (SS-A), Anti-La (SS-B), Anti-Sm ve Anti-nükleozom testleri tanıda yardımcı olmaktadır.
-
İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları (IBD): Otoimmün hastalıklardır ve 2 majör tipi vardır: Ülseratif Kolit ve Crohn Hastalığı. İshal, kanama, karın ağrıları, ateş, kramplar, iştahsızlık, bulantı ve kusma, yorgunluk ve kilo kaybı yapar. Eklem ağrıları sık ortaya çıkar. Kemik erimesi, göz tutulumu, idrar yollarında problemler gelişebilir.
-
Multipl Skleroz (MS): Merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Beyindeki sinirlerde demyelinizasyon, akson kaybı ve nörolojik fonksiyon kayıpları gelişir. Kadınlarda daha sık gözlenir. Sıklıkla 20-40 yaş döneminde başlar. Beyinde yerleşim yeri ve hastalığın şiddetine göre şikâyetlere neden olur. His kayıplarından, duyma ve görme kayıplarına, kas zayıflıklarına kadar değişebilen klinik belirtilerle ataklar yapar.
-
Myasthenia Gravis: Kas sisteminde zayıflama ve yetersizlikler yapar. Kadınlarda daha sık gözlenir. Göz çevresi kasları en erken etkilenen kaslardır. Çift görme, göz kapağında düşme (ptozis) ve çiğneme kaslarında zayıflama yapar. Belirtiler dinlenme ve uykuda azalmakta sonra tekrar başlamaktadır. Hastalığın ileri dönemlerinde kollarda güç kaybı olur.
-
Skleroderma: Nedeni bilinmeyen kronik bir hastalıktır. Vücut destek dokularını, deri, akciğer, sindirim sistemi, böbrek ve kalp başta olmak üzere iç organlardaki küçük damarları etkileyen bir hastalıktır. Morfea, en sık gözlenen lokal formudur. Deride sert, gergin, yüzeyi düzleşmiş ve kenarı viyole renkte plaklar yapar. Sistemik tutulumunda bilinen varyantı CREST sendromudur.
-
Sjögren Sendromu: Kronik seyirli otoimmün bir hastalıktır. Göz, ağız, burun ve vajinada kurulukla seyreder. Deride damarların etkilenmesi ile kaşıntılı, deri altı kanamaları yapan ürtikere benzeyen döküntüler yapabilir. Bazen tek başına (Primer Sjögren Sendromu) bazen de diğer otoimmün hastalıklar ile birlikte olabilir (Sekonder Sjögren Sendromu). Anti-Ro (SSA) ve Anti-La (SSB) antikor testleri tanıda yardımcı olmaktadır.Kronik Aktif Hepatit (Otoimmün Hepatit): Otoimmün, ilerleyici karaciğer hücre hasarı ile seyreder. Siroz ve karaciğer yetmezliği gelişebilir. Tedavi yapılmadığında 6 ay içerisinde hastaların %40'ında ölüm gelişebilmektedir.
Sendromlar ve Diğer İlişkili Durumlar
-
Geç Yaşta Başlayan ve İnsülin Kullanımı Gerektiren Diabetes Mellitus (Şeker Hastalığı) (Tip 1 DM): Otoimmün bir hastalıktır ve pankreas bezinden insülin salgılayan beta hücrelerinin yok olması ile gelişir. Kanda şekerin ani yükselmeleri ile kendisini gösterir.
-
Psoriasis (Sedef Hastalığı): Vitiligo ile birlikteliği görülebilir.
-
Otoimmün Çoklu Hormonal Organ Tutulumlu Sendrom (APS): APS-1, APS-2, APS-3 ve APS-4 tipleri tanımlanmıştır.
-
APS-1 (APECED ya da Whitaker Sendromu): Kronik seyirlidir. Klinik olarak mukoza ve deride kandidiyazis, kronik hipoparatiroidizm ve Addison hastalığı olur. Duyu kayıpları, sinir ve kaslarda aşırı duyarlılık, hipotansiyon, deride kuruma, tırnaklarda kırılma, saçlarda seyrekleşme olabilir.
-
APS-2 (Schmidt Sendromu): Addison Hastalığı, otoimmün tiroid hastalığı ve Tip 1 Diyabet olur.
-
APS-3: Tiroid hastalıkları ve (Addison ve hipoparatiroidizm dışında) diğer otoimmün hastalıklar olur. Üç alt tipi tanımlanmıştır: APS-3A (endokrin hastalıklar), APS-3B (sindirim sisteminin otoimmün hastalıkları), APS-3C (deri, nörolojik-kas sisteminin otoimmün hastalıkları).
-
APS-4: Yukarıda tanımlanmış hastalıklar dışındaki otoimmün hastalıkların birlikteliği söz konusudur.
-
Vitiligo, sıklıkla APS-3'te gözlenmektedir.
-
-
Vogt–Koyanagi–Harada (VKH) Sendromu (Üveomenenjitik Sendrom): Göz, deri, kulak ve beyinde problemler olur. Gözde iki taraflı üveit, baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, vitiligo, saçlarda ve kıllarda beyazlaşma ve alopesi görülür.
-
Alezzandrini Sendromu: Gözde tek taraflı retinada dejenerasyon, karşı tarafta vitiligo ve kıllarda beyazlaşma, duyma bozuklukları olur.
-
Sarkoidoz: Nedeni bilinmemektedir. Akciğer, karaciğer, deri ve göz etkilenmektedir.
-
Liken Planus: Deri, mukoza, saçlı deri ve tırnakları etkilemektedir. Nedeni bilinmemektedir. Kaşıntılı viyole renkte döküntüler yapar. Vitiligo ile aynı alanlara yerleşebilir.
-
Ürtiker (Kurdeşen/Dabaz): Deri, mukoza, sindirim ve solunum sistemini etkileyebilir.
-
İktiyozis: Deride kuruluk ve balık pulu şeklinde döküntüler yapan cilt hastalığı grubudur.
-
Malign Melanom: Melanositlerden kaynaklanan cilt kanseridir.
-
HIV Hastalığı (AIDS).