Linear (Çizgisel Hat Üzerinde) Liken Planus

Normalde Liken Planusta Köbner fenomeni pozitif olduğu için kaşıntı hattında küçük, çizgisel lezyonlar görülebilir. Ancak liken planusun bu formunda lezyonlar dermatom ya da Blaschko çizgilerine yerleşebilmektedir. Çocuklarda sık gözlenir. Çizgisel dağılımda liken planus lezyonları görülür ve bunların üzerinde hiperkeratoz daha fazla gelişir. Hatta hiperpigmentasyon da gözlenebilir.

Annular (Yuvarlak Şekilli) Atrofik Liken Planus

Erkeklerde %90 oranında peniste gözlenmektedir. Penis dışında koltuk altı ve kalçada da yerleşebilir. Hastada aynı zamanda diğer LP döküntüleri de bulunabilir. Lezyonlar sıklıkla asemptomatiktir (belirtisizdir). Ortada hafif bir hiperpigmentasyon bulunur.

Hipertrofik Liken Planus (Liken Planus Verrükoza)

Hipertrofik LP sıklıkla ayak bileklerinde gözlenmektedir. Lezyon, deriden belirgin kabarık, üzeri kaba, karnabahar görünümünde ve siğillere benzerdir. Bu görünümleri, sıklıkla kliniğin sedef hastalığı ile karışmasına neden olmaktadır. Klinik olarak en önemli özelliği, zamanla üzerinde Skuamöz Hücreli Karsinom (SCC) gelişebilme riskidir.

Ülserasyon Yapan Mukozal Liken Planus

Ülseratif form sıklıkla mukozada görülmektedir. Çok nadiren ayak tabanı ve el içlerinde de ülseratif, ağrılı lezyonlar gelişebilmektedir.

Saçlı deride yerleşimi kalıcı saç dökülmesine (alopesi) neden olmaktadır. Bu hastaların %10-15’inde vücutta deri LP'si de olabilmektedir. Ağızda kırmızı plaklar ya da tam ülserasyon şeklinde kendisini gösterebilir.

Hastalarda ağızda yanma ve ağrıya neden olmaktadır. Ağızın değişik alanlarına yerleşebilir. En sıklıkla yanaklarda, daha sonra dilde görülür. Diş etlerinde de yerleşebilmektedir. Zamanla üzerine kandida enfeksiyonları da eklenebilir. Lökoplakiler ile karışabilmektedir. Alt dudak, üst dudaktan daha fazla tutulmaktadır.

Kronik seyirlidir; çok az hastada kendiliğinden iyileşme (spontan remisyon) görülür. Bu hastalarda cıva, altın, kobalt, indiyum, manganez, kromat ve nikel gibi maddelere karşı aşırı duyarlılık saptanmıştır. Bu hastaların diş dolguları tekrar değerlendirilmeli, hatta bunlar çıkarılmalıdır. Tedavide ağız hijyeni son derece önemlidir.

Diş eti tutulumunda, kadınlarda dış genital organ tutulumu da birlikte olabilmektedir. Buna “vulvovaginal–gingival (VVG) sendrom” denilmektedir. Kadınlarda vulvar tutulum ağrılı lezyonlarla seyretmektedir. Yaşam kalitesini bozmakta, stres ve depresyona neden olmaktadır.

Liken Planus ve Hepatit Birlikteliği

LP ile karaciğer arasında üç özel durum birlikte olabilmektedir: Hepatit C Virüsü (HCV), HBV aşılaması ve siroz.

HCV enfeksiyonu LP hastalarında %1,6 – %20 arasında değişmektedir. Özellikle LP'nin mukozal tutulumlarında HCV birlikteliği daha yüksektir.

HBV aşılaması sonrası LP ortaya çıkabilmektedir. Sıklıkla ağızda gözlenir. Aşıdan bir ay sonra ortaya çıkmakta ve bir süre sonra kaybolmaktadır.

Sirozda özellikle tedavide kullanılan d-penisilamin LP döküntülerine neden olabilmektedir.

Büllöz Liken Planus

LP lezyonlarında bül (su toplaması) görülmektedir. Kaşıntı daha şiddetlidir ve pemfigoide benzer lezyonlar görülmektedir.

Liken Pilanopilaris

Liken pilanopilaris, saçlı deride kalıcı hasara ve alopesiye (saç dökülmesi) neden olmaktadır. Sıklıkla 50’li yaşlarda ve kadınlarda görülmektedir. Kaşlar, kirpikler ve kasık kılları da tutulabilmektedir.

Liken Planus Pigmentozus / Aktinikus

Liken Planus Pigmentozus; Orta Amerika, Hindistan, Orta Doğu ve Japon popülasyonlarında daha sıktır. Genelde genç hastalardır (20-45 yaş dönemi). Yüz ve boyunda sıktır, bunun dışında koltuk altı, meme altı ve kalça da etkilenmektedir. Döküntüler tek taraflıdır. Bazen çevresinde klasik LP döküntüleri de görülebilmektedir. Blaschko çizgilerine yerleşen, milimetreden santimetreye kadar değişen boyutlarda lezyonlar görülür.

Aktinik LP; yine aynı ırklarda daha fazla görülmektedir. Daha erken yaşlarda, çocukluk döneminde ortaya çıkmaktadır. Hastalık bahar ve yazın ortaya çıkar. Güneş gören alanları daha fazla tercih eder. Alın, yanaklar, göz kapakları ve dudaklarda sık gözlenir. Yüz dışında dekolte alanında, boyunda, el üstünde ve bacakların alt kısımlarında da gözlenmektedir.

Kaşıntı hafif ya da hiç yoktur. Karakteristik döküntüler hiperpigmente, mavi-gri renktedir ve melazmaya benzer.

Eritema Diskromikum Perstans

“Ashy dermatosis” ya da “dermatosis cinicienta” olarak da bilinmektedir. Sıklıkla 40 yaş altında görülmektedir. Gövdede birkaç santimetreye ulaşan lezyonlar şeklindedir. Kaşıntı yoktur. Tırnak ve mukoza tutulumu gözlenmez.

İdiyopatik Erüptif Maküler Pigmentasyon

Daha çok genç yaşlarda, ortalama 11 yaşta gözlenir. Boyun ve sırt ile kol ve bacaklarda hiperpigmente döküntüler gelişmektedir. Kendiliğinden gerilemektedir.

Liken Nitidus

Liken Nitidus (LN), kronik klinik seyirli, 1-2 mm ve nadiren bundan hafif büyük, parlak, tek tip papüler döküntülerdir. Gençlerde daha sık gözlenmektedir. Kaşıntı minimal ya da yoktur. Penis, kol ve el üstünde çizgisel dağılım da gösterebilirler. HBV aşısı ya da hepatitte kullanılan interferona bağlı olarak gelişebilmektedir.

Liken Striatus

Liken Striatus sıklıkla kız çocuklarında görülmektedir. Lezyonlar küçük başlar; kırmızı ve hafif kepeklidir. Vücutta Blaschko çizgilerine yerleşmektedir. Asemptomatiktir. Kendiliğinden skar bırakmadan iyileşmektedir.

Liken Sklerozis (Lichen Sclerosus et Atrophicus)

Deri ve mukozaya yerleşen kronik bir hastalıktır. Çocuklarda ve daha ileri yaşlarda ortaya çıkabilmektedir. Otoimmün bir mekanizmadan bahsedilmektedir. Kadınlarda ergenlikte ve menopozda artışlar göstermektedir. Başlangıç lezyonları beyaz, düz papüller, plaklar ile başlar ve atrofik plaklar da gözlenir. Bunların çevresini kırmızı-morumsu halkalar çevrelemektedir. Kadınların %40’ında LP asemptomatik iken, bu hastalıkta %100 semptomatiktir. Kaşıntı çok şiddetlidir, özellikle makat çevresinde. Zamanla fisür şeklinde deride çatlamalar ve yaralar olabilmektedir. İdrarda yanma, akıntı yapmaktadır. Zamanla normal anatomik yapılarda daralmalar ve şekil düzensizlikleri yapmaktadır. Gebelikte gerilemekte hatta kaybolmaktadır. Erkeklerde lezyonlarda gelişen hipopigmentasyon, lezyonların vitiligoya fazla benzemesine neden olmaktadır. Genital SCC gelişme riski yüksektir.