- Gösterim: 3496
Gebelikte hormonal değişimler, kadınlarda hirşutizm, saç ve saçlı derinin kalınlaşması, doğum sonrası telogen saç dökülmesi ve androjenik alopesi gibi fizyolojik olarak kabul edilen değişimler yapmaktadır. Gebelikte östrojen ve progesteron hormonlarının artışı ve doğum sonrası bunların azalması, bu fizyolojik değişimlerden sorumludur. Bu hormonlar, deri ve saçlarda steroid hormonlara cevap veren reseptör ailesi üzerinden etkili olmaktadır. Bu reseptörlerde östrojen, progesteron, androjenler, glukokortikosteroidler, tiroid hormonları, retinoidler ve deltanoidler gibi hormonlar etkilidir. Gebelikte artan östrojenler, ilk olarak damarsal doku, deri, meme ve uterus üzerinde etki göstermektedir. İkincil olarak da tiroid bezi, adrenal bezler ve kıllarda etki göstermektedir.
Gebelikte 2. ve 3. üç aylık dönemlerinde saçların büyüme evresi olan anajen faz oranlarında artma olmaktadır. Anajen faz oranlarındaki artma, günlük saç dökülmesinde azalmaya yol açmaktadır. Gebelikte saç yoğunluğu son 3 ayda azalmakta, saç kalınlığı artmakta ancak saç uzaması yavaşlamaktadır (özellikle saçların arka kısmında - oksipital alanda). Doğum sonrası döneminde bu oranların azalması ve telojen fazda artış, saç dökülmelerine neden olmaktadır. Bu dönemde normal dökülmeden 2-3 katı bir dökülme gerçekleşmektedir. Doğum sonrası 1-4. aylarda dökülme başlamaktadır; ortalama 6 ay sürmekte, bazen 1 yıl kadar dökülmeler uzamaktadır.
Gebelik döneminde vücut kıllarında, özellikle belli alanlarda (erkeklerde kıllanma bölgeleri) artış, hirsutizm olarak tanımlanmaktadır. Bu, belli bir oranlara kadar gebelikte fizyolojik olarak kabul edilse de dikkatli olunmalıdır. Gebelikte hipernandrojenizmi tanımlayabilir. Hatta kıllanma artışı yaşayan hiperandrojenizm olan kadınların kız çocuklarında maskülinize fetusa neden olabilmektedir. Buna ek olarak, saçlı deride androjenlerin artışı androgenetik saç dökülmesine neden olabilmektedir.
Gebelikte ayrıca koryonik tirotropin, TRH ve ACTH plasenta tarafından yapılır. Bu hormonlar tiroid hormon değerlerinde artışa neden olarak saçları etkilemektedir.
Mevsimlerin saçlar üzerinde etkili olduğunu biliyoruz. Ilık mevsimlerde saç büyüme hızı artmaktadır. Eylülde saç büyüme hızı artarken, Aralık-Haziran arasında en düşük olmaktadır. Bu nedenle sonbaharda doğum yapan kadınlarda mevsimsel ve hormonal etki ile birlikte daha fazla saç dökülmesi gözlenmektedir.
Gebelikte demir ve çinko eksikliği saç dökülmesine neden olabileceği unutulmamalıdır.