Saç dökülmeleri, saç folikülleri ve saçlı deride fibrozis/skar gelişimi (kalıcı saç kayıpları) ile sonuçlanıyorsa, kalıcı saç dökülmesi "skatrisyel alopesi" olarak tanımlanır. Skatrisyel alopesiler ikiye ayrılmaktadır: primer ve sekonder skatrisyel alopesiler.

Primer Skatrisyel Alopesi

Bu gruptaki alopesilerde problemler sadece saçlı deri ile sınırlıdır. Saçlı deride yaşanan problemler, saç folliküllerinde inflamatuar hasar ve sonrasında fibrozis yaparak skar gelişimine neden olmakta ve kalıcı olarak saç foliküllerinin kaybına yol açmaktadır. Bu gruptaki hastalıklar, saçlı deride inflamasyonun oluşumunda rol oynayan lenfosit ve/veya nötrofil gibi inflamatuar hücrelerin varlığına göre de sınıflandırılmaktadır.

Lenfositlerin Rol Oynadığı Primer Skatrisyel Alopesiler

• Lichen Planopilaris, Liken Pilanoplaris: Liken planusun saçlı deri tutulumu formudur. Bazı varyantları saptanmıştır.
  
  
  • Klasik liken pilanoplaris; Folliküler liken planus olarak da bilinmektedir. Daha çok erişkinlerde gözlenmektedir ve kadınlarda daha fazladır. 25-70 yaş döneminde, sıklıkla 40 yaşlarda gözlenmektedir. Irksal farklılık yoktur. Saç folliküllerinde, özellikle bulge başta olmak üzere, üst kısımda T lenfositler yoğundur. İlaçlar, özellikle altın ve quinacrine hydrochloride gibi, suçlanmakta ancak tam etyoloji bilinmemektedir. Sıklıkla saçlı deride kaşıntı ile başlamaktadır. Kepeklenme ve saçlarda anagen evrede dökülme vardır. Yanma ve ağrı olabilmektedir. Kıl follikülleri çevresinde eritem ve skuam gözlenmektedir. Klinik tabloya AGA ve FPHL eklenmesi ile klinik daha da artmaktadır. Tedavide güçlü kortikosteroid içerikli losyonlar ve hastalıklı alanlara kortikosteroid iğnelerle kullanılmaktadır. %10'dan fazla tutulumlarda tetrasiklin ve hidrokininler kullanılmaktadır.
  • Frontal fibrosing alopecia; Postmenopozal frontal fibrosing alopesi olarak da tanımlanmaktadır. Postmenopozal kadınlarda gözlenmektedir. Frontal saç çizgisinin 1-2 cm gerisine yerleşerek bu çizginin gerilemesine neden olmaktadır. Saç follikülleri çevresinde eritem ve saç dökülme plakları vardır. Nadiren kaşları ve vücut kıllarını da etkilemektedir. Simetrik frontal saç ön çizgisinde band şeklinde gerileme olmaktadır (0,5 ile 8 cm arasında). Kaşıntı ve yanma yoktur. Basit saç çekme testi negatiftir. Aktif lezyon alanlarında saç follikül çevresinde eritem gözlenebilir. Tedavisi tam olarak yapılamamaktadır. Kortikosteroidler, topikal lezyon içerisine iğne olarak uygulanmaktadır. Finasterid tablet ve minoksidil topikal olarak kullanılabilmektedir.
  • Piccardi–Lassueur–Graham Little sendromu; Erişkinlerde gözlenmektedir. Neden bilinmemektedir. Saçlı deride skar ile alopesi gelişmektedir. Koltuk altı, kasık bölgesini hatta gövdedeki kılları etkileyebilmektedir. Etkilediği alanlarda saç ve kıllarda dökülme yanında folliküller üzerinde çıkıntılı papüller de yapmaktadır.
• Androgenetik saç dökülmesine benzer dökülme yapan fibrosing Alopesi; Hastalarda AGA ve FPHL paterni dökülme bulunmakta; ancak arada aşırı kaşıntı ile saç dökülmelerinde artış yaşanmaktadır. AGA ve FPHL tedavileri yanında topikal kortikosteroidler kullanılmaktadır.
• Pseudopelade of Brocq: Alopesi areataya benzemektedir. Etyolojisi bilinmemektedir. Saçlı deride sınırlı bir klinik tablodur. Asemptomatik seyretmektedir. Pull testi negatiftir. Konfeti tarzında saç dökülme alanları yanında büyük plaklar da yapmaktadır. Alopesi alanları hipopigmente ve atrofi gösterebilmektedir. Tedavi aynıdır.
• Central Centrifugal Cicatricial Alopecia: Afrika ırklarında gözlenmekte olup, hastaların sıklıkla saçlarını düzleştirmek amacıyla yaptıkları sıcak metal tarak işlemlerine bağlıdır. Asemptomatiktir. Saçlı deride gerginlik, batma hissi ve kaşıntı olabilmektedir. Orta hatta vertexte başlayarak yayılmaktadır.
• Alopecia Mucinosa: Folliküler musinosis olarak bilinmektedir. Tüm yaş dönemlerinde gözlenmektedir. Erkeklerde biraz daha fazladır. Mycosis fungoides ile birlikteliği önemlidir. Saçlı deri, ense, kaş ve kirpikler etkilenebilmektedir. Lezyonda kaşıntı, terleme ve duyu kaybı bulunmaktadır.
• Keratosis Pilaris Spinulosa Decalvans / Folliculitis Spinulosa Decalvans: Daha çok çocukluk döneminde gözenmektedir. Ailesel yatkınlık söz konusudur.
• Discoid lupus erythematosus
• Scledoderma/morfea

 Nötrofillerin Rol Oynadığı Primer Skatrisyel Alopesiler

• Folliculitis decalvans: Erişkin dönemde başlamaktadır. Kaşıntı, ağrı gerginlik olabilmektedir. Düzensiz kenarlı yuvarlak depigmente alopesi alanları olmakta çevresindeki aktif sınırda folliküler püstüller gözlenmektedir. Lezyonlarda Staf. Aerius bakaterisi gözlenmektedir.
• Perifolliculitis capitis abscedens et suffodiens: Tipik olarak gençleri ve özellikle zenci erkekleri etkilemektedir. Ağrılı saçı deride abse benzeri alanlar gelişmektedir. Acne conglabata, hidroadenitis suppurativa olabilmektedir. HLA B 27 pozitifliği spondyloarthropati riskini göstermektedir.

Lenfosit ve Nötrofillerin Rol Oynadığı Miks Primer Skatrisyel Alopesiler

• Acne keloidalis nucha: 40 yaş altı Afrika ırklarında daha fazladır. Occipital ve ense sık tutulmaktadır. Papülopüstüller ile başlamakta ve skar ile nodüller gelişmektedir.
• Acne necrotica: Erişkinler olmaktadır. Kaşıntılı gergin kırmızı papüller püstüller gelişmektedir. Ortasında hemorajik su çiçeğine benzer yapılar gelişebilmektedir. Frontal alan sıklıkla etkilenmektedir. Ataklar halinde seyretmektedir.
• Erosive pustular dermatosis of the scalp: yaşlılarda gözlenmektedir. Sıklıkla eroze, şişlikler kabuklu plaklar olmakta ve travmalar sonrasında başlamaktadır.

Sekonder Skatrisyel Alopesi

Bazı hastalıklar ve genetik durumlar saçlı deriyi etkilediğinde skar ile sonuçlanan alopesi yani kalıcı saç kaybı yapabilmektedr. 

Genederamtozlara Bağlı Kalıcı Alopesi

• Ektodermal Dysplasia;
• Aplasia cutis congenital; Doğumla birlikte saçlı derinin epidermis ve dermis gibi tabakalarının olmayışıdır. olmayışıdır. Saçlı deri en sık etkilen alandır.  Sıklıkla orta hatta gözlenmektedir.  Alopesi alanında genişlemiş venler gözlenmektedir. Tek lezyon daha sıktır ve yuvarlak 0.5-10 cm çaplarında olabilmektedir. Ülser ile başlayıp Skar gelişimi söz konusudur.
• Incontinentia pigmenti; X kromozomu geçişli olması nedeni ile kız çocuklarında gözlenmektedir. Vücutta Blaschko çizgilerini takip etmekte ve 3 stage geçmektedir. Saçlı  deri tutulumunda düzenszi kenarlı plaklar yapmaktadır.
• Ichthyosis; özellikle congenital icthyosiform erythodermada skatrisyel alopesi olmaktadır.
• X chromosomal Chondyspiasi Punctata; Kemik tutulumu yanında saçlo deride saktrisye alopesi yapmaktadır.
• Hereditary Epidermolysis Bullosa; dride son derec hassa ve su toplamları olmaktddır. Junctional ve dstrofik formu saçlı deride skatrisyel alopesi yapmaktadır.
• Porokeratosis mibeli; Akşz yada heredte olabilmektedir. Saçlı deride skatrisye alpesi yapmaktadır.
• Epidermal Nevus; Nevus sebaceous en sık gözleneidir. Çocuk döneminde gözenmekte yaşla büyümekte.
• Damarsal anomaliller
• Dyskeratosis Follicularis (Darier hastalığı)

Fiziksel ve Kimyasal Travmalar

• Mekanik travmalar; sıklıkla doğum travmaları, basınç travmaları ve traksiyon alopesiye neden olmaktadır.
• Yanıklar
• Donmalar
• Kimyasal yanıklar
• Kronik kaşıntı
• Böcek ısırmaları
• Radrasyon

Saçlı Derinin Enfeksiyonları

• Bakteriyal Enfeksiyonlar
  • Lepra
  • Sifiliz
  • Tüberkülozis
• Viral Enfeksiyonlar
  • Zona
  • Su çiçeği
• Mantar Enfeksiyonları
  • Kerion
  • Favus
• Ptotozoik Enfeksiyonlar
  • Leishmania

İnflamatuar Cilt Hastalıkları

• Psoriasis
• Pityriasis amiantacea
• Giant cell Arteritis
• Pyoderma gangrenosum
• Greft versus Hastalığı
• Morfea
• Lichen sclerosis atrophicus
• Cicatricial pemphigoid
• Porphyria Cutena Tarda
• Epidermolysis Bullosa Acqusita
• Sarcoisdosis
• İlaçlar

Saçlı Derinin Tümör ve Kanserler