Genital bölgede görülen, insan papilloma virüsüne (HPV) bağlı olarak ortaya çıkan ve sıklıkla cinsel yolla bulaşan viral bir enfeksiyondur. 

HPV'nin 400’den fazla farklı tipi bulunmaktadır. Bu virüslerin kırka yakını cinsel yolla bulaşıp kadın-erkek genital sistemini (penis, vulva, anüs, vajina, serviks, rektum) enfekte edebilir ve bunların 15 tipi serviks kanseri ile ilişkilidir. Düşük riskli tipleri (Tip 6, 11), genital siğillere ve hafif Pap test anomalilerine yol açarken; yüksek riskli tipleri (Tip 16, 18), anormal Pap testlere ve kanserlere yol açabilir.

 

Sıklıkla cinsel yönden aktif yaş dönemi olan 15-49 yaş arasındaki kişilerde görülmektedir. Maalesef, her yıl eklenen milyonlarca yeni olgu ile birlikte günümüzde cinsel yolla bulaşan en sık enfeksiyondur. Cinsel olarak aktif kadın ve erkeklerin %50-80’inde hayatlarının bir döneminde genital HPV enfeksiyonu gelişebilir. 50 yaşlarındaki kadınların %80’i genital HPV enfeksiyonuna maruz kalmakta ancak %90’ı 2 yıl içinde HPV negatif olmaktadır. %10’u ise kalıcı enfeksiyon geliştirmektedir.

Hastalık, HPV ile enfekte kişiyle vajinal, anal, oral cinsel temas sırasında deriden deriye direkt temas ile bulaşır. Deri temasıyla bulaşabildiğinden, tam bir cinsel ilişki yaşanmadan da hastalık başlayabilir. Genital bölge ve makat çevresinde egzama, tahriş, uzun süreli vajinal akıntı gibi durumlar varsa hastalık daha kolay bulaşmaktadır. Virüsü olan kişilerle cinsel ilişkiye giren kişilerin yaklaşık %60’ına siğilin bulaştığı düşünülmektedir. HPV ile enfekte kişiyle cinsel temastan haftalar, aylar hatta yıllar sonra bile bulgu verebilir (3 hafta-8 ay). Virüs, deri ve mukozalarda hiçbir bulgu vermeden yaşayabilir.

Genital siğillere neden olan HPV tipleri, vücudun diğer bölgelerinde oluşan olağan siğillerinkinden farklıdır ve onlardan bulaşmazlar.

Genital siğillerin bulunduğu dönem, virüsün aktif olduğu kabul edilir. Siğillerin olmadığı dönem virüs uyuyor kabul edilir ancak bu dönemde bile bulaştırıcılığı olabilir. Sağlıklı bir kişide bağışıklık sistemi virüsü temizler ya da baskı altında tutabilir. Beslenme bozukluğu, sigara içimi, cinsel yolla bulaşan diğer hastalıkların varlığı, doğum kontrol ilaçları ve östrojen yüksekliği, cinsel partner sayısı, erken yaşta cinsel ilişkinin başlaması risk faktörleridir. Bağışıklık sisteminde sorun olan kişilerde genital siğiller daha şiddetli seyredebilir veya tedaviye daha zor yanıt verebilir ve tekrarlama riski daha yüksektir.

HPV ile enfekte kişilerin çoğunda genital siğil ile ilgili bir bulgu ortaya çıkmaz ve kişiler enfekte olduklarının farkında değildir. Bu da riskleri ve başkalarına bulaşma riskini arttırmaktadır.

Klinik

HPV’nin genital bölgeye yerleşmesi sonucu deri renginde ya da kahverengi, deri seviyesinde, düz veya deriden kabarık hatta karnabahar görünümünde olabilen, değişik sayı ve büyüklükte siğillerden oluşan kitleler gelişmektedir.

Kadında erkeğe göre daha sık belirti verir. Fazla nemli bir bölgede ise beyazımsı da görülebilir.

Tanı

Basitçe uzman doktor tarafından klinik olarak lezyonların görülmesiyle tanı konulur.

Kadınlarda serviksteki değişikliklerin PAP smear ile değerlendirilmesiyle tanı konabilir. Hâlen Pap testi, serviks kanseri ve kanser öncesi değişiklikleri saptamada ilk tercih olan tarama testidir.

Bazen ayırıcı tanı için biyopsi alınması gerekebilir.

Özel durumlarda HPV DNA’sını ve tiplerini saptayan özel testler yapılabilir.

Genital Siğillerde Komplikasyonlar

Kanser gelişme riski: HPV virüsünün bazı tipleri kanserojen (kanser yapıcı) özellikler taşımaktadır. Kanserojen özelliği olan alt tipler bazen kondilom yapmadan sessiz bir şekilde vücuda girerler. Bu virüsleri taşıyan erkeklerde penis, kadınlarda serviks (rahim ağzı) kanseri riski artmaktadır.

Gebelik Dönemi Sorunları: Genital siğiller gebe kadınlarda idrar yollarına ait sorunlar gelişebilir. Bazen doğum yolu darlığına neden olabilir. Nadiren de olsa çocuğun solunum yollarını tıkayacağı için operasyon gerektiren “laringeal papilomatozis”e neden olabilir. Gebelik hormonlarına bağlı genital siğillerin sayısı artabilir, büyüyebilir veya kanayabilir.

Tedavi

Günümüzde HPV’yi hedefleyen özel bir antiviral tedavi bulunmamaktadır.

Bu nedenle tedavideki tek amaç, siğilleri ortadan kaldırıp bulaşma riskini azaltmaktır. Siğillerin yerleşim yeri, sayısı, yaygınlığı, büyüklüğü, tedavinin maliyeti ve yan etkilerine, hastanın tercihlerine göre tedavi yöntemi seçilir.

Elektrokoter, kriyoterapi, küretaj, podofilin, trikloroasetik asit (TCA), 5-florourasil, İmiquimod krem ve Lazer tedavi seçenekleridir. Bu tedavilerin hepsinde haftalar hatta aylar süren tekrarlayan uygulamalar gereklidir.

Tam bir tedavi sonrasında bile genital siğillerin sağlam görülen deride kalan virüslere bağlı tekrarlama olasılığı vardır. Bu nedenle tedavi sonrasında en az 2 yıllık periodik takip ve kadınlarda düzenli servikal tarama (Pap smear) ve kontrolü ihmal etmemesi gerekmektedir.

Tedavi sırasında mutlaka hastanın cinsel partneri de tedavi edilmelidir. Eğer cinsel eşiniz genital siğil için bir tedavi alıyorsa mutlaka siz de bir doktora görünün. Sizde veya partnerinizde bulgular varken cinsel ilişkiye girmekten kaçının. Eğer genital siğiliniz varsa diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından da test edilmelisiniz. Cinsel eşinize de bu durumu belirtiniz.

Korunma

Tüm cinsel yolla bulaşan hastalıklarda en güvenilir yol cinsel birleşmeden kaçınmak ya da enfekte olmadığı bilinen bir cinsel eşle tek eşli bir ilişki yaşamaktır. Mümkün olduğunca az sayıda ve dikkatli partner seçmektir.

Genital siğilleri olanların tedavileri tamamlanıncaya kadar cinsel ilişkide bulunmaması gerekmektedir. Prezervatifler genital derinin tamamını örtemediğinden koruyuculukları %100 değildir.

Cinsel ilişki sonrası cinsel bölgeyi yıkama, idrar çıkarma, antiseptiklerle temizlemek cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma sağlamaz. Spermisit köpük, krem ve jeller koruyucu olmadıkları gibi tahrişe bağlı HPV geçişini kolaylaştırabilirler.

HPV Aşısı

HPV Aşısının koruyuculuğu 8-10 yıl ile sınırlıdır.

Günümüzde 3 aşı kullanılmakta:

• Monovalan, yani HPV 16’ya karşı kullanılan aşı.

• Bivalan, yani HPV 16-18’e karşı kullanılan aşı. HPV’nin serviks kanserlerinin %70’inden sorumlu Tip 16, 18 ve genital siğillerin %90’ından sorumlu.

• Multivalan, son yıllarda 9-valan İnsan Papillomavirüs Aşısı [Tip 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58] Gardasil 9 kullanılmaktadır. 

Türkiye’de 13-26 yaş bayanlarda, ideali henüz cinsel aktivite başlamadan önce 6 ay içinde 3 doz (0., 2. ve 6. ay) uygulanması ile %90-100 koruyuculuk sağlanmaktadır.

Aşı öncesi Pap testi veya HPV DNA testi önerilmez.

11-12 yaş kız çocuklarında 0-2-6. aylarda uygulanmakta. En küçük uygulama yaşı 9’dur (duruma göre).

Erkeklerde dörtlü aşının kullanım onayı var. 11-12 yaş erkek çocuklarda kullanılmakta. 0-2-6. aylarda uygulanmakta. En küçük uygulama yaşı 9’dur (duruma göre).

Son yıllarda aşının az da olsa tedavi edici olduğu yönünde bilgiler de bulunmaktadır.

Düzenli bir aşılama ile HPV eliminasyonu sağlanırsa serviks (%100), anal (%90), vulvo-vajinal (%40), penis (%50) ve orofarenks (%33-74) kanserlerinde azalma beklenmektedir.

HPV virüsünün tipinin saptanması kanserojen bir tip olup olmadığını, ayrıca yapılacak aşının diğer tiplere karşı koruma sağlayıp sağlamayacağını belirler.

Virüsün bir tipiyle enfekte olan hastalar aşı sayesinde diğer virüs tiplerine karşı da korunabileceklerinden ve nüksleri önleyebileceğinden genital siğili olan hastalara da aşı uygulanabilmektedir.

Mikroarray çip testi ile sonuçlar 4 günde öğrenilebiliyor. En sık enfeksiyon yapan alt tipler kanserojen etkileri az ve daha çok kitle oluşumu şeklinde belirti veren Tip 6 ve 11 olmasına karşın HPV tanısı konmuş bir bireyde diğer alt tipler de sessiz bir şekilde bulunabilir.

Bu yüzden bu enfeksiyonu taşıyan kişilerin dermatologların tavsiyesine göre hareket etmeleri gereklidir. Bu tür risk taşıyan kadınlar kadın doğum uzmanlarına 3-6 ayda bir Pap smear testi yaptırarak serviks kanseri yönünden kontrolden geçmelidir.

Genital siğiliniz varsa bu durumu en kısa sürede cinsel partnerinize bildirin ve doktora gidip değerlendirilmesini sağlayın. Sizde veya partnerinizde bulgular varken cinsel ilişkiye girmekten kaçının. Cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar açısından da araştırılmanız gerekli olmaktadır.