Saç ve Saçlı Deri Problemlerinin Teşhisi

Saç ve saç derisiyle ilgili şikayetler, hastalar tarafından genellikle saçların incelmesi/dökülmesi, yapısal ve kozmetik sorunlar, erken beyazlama veya saç derisi problemleri şeklinde ifade edilir. Bu sorunların teşhisi, hastaların yüksek kaygıları ve subjektif ifadeleri nedeniyle zor olabilir. Doğru tanı koyabilmek için iyi bir hastalık öyküsü, fizik muayene ve laboratuvar testleri gibi objektif yöntemler kullanılmalıdır.

Hastalık Öyküsü Alınması

Hastadan alınacak kapsamlı bir öykü, doğru teşhis için en önemli adımdır. Sorgulanması gereken temel konular şunlardır:

• Dökülme ve Saç Yapısı: Günlük saç dökülme oranı, problemin süresi, saç niteliğindeki değişimler (kuruma, yağlanma, kırılma artışı, düzleşme veya kıvırcıklaşma).

  Genel Sağlık Durumu: Anemi, tiroid hastalıkları, gebelik, menopoz, ameliyatlar, stres ve sürekli kullanılan ilaçlar.

• Yaşam Tarzı ve Beslenme: Düşük kalorili veya proteinsiz beslenme alışkanlıkları.

• Ailesel Öykü: Ailede benzer saç ve saç derisi problemleri olup olmadığı.

• Kişisel Deneyimler: Daha önce uygulanan tedaviler, kuaför görüşleri, dış etkenler ve mevsimsel ilişkiler.

Özellikle kadın hastalarda adet düzensizlikleri, aşırı kilo (BMI > 25), maskülinizasyon (ses kalınlaşması, kas artışı) ve akne gibi eşlik eden durumlar detaylı olarak sorgulanmalıdır.

Fizik Muayene ve Analiz Yöntemleri

Teşhisin objektif hâle getirilmesi için fizik muayene ve çeşitli analiz yöntemleri kullanılır:

• Çıplak Gözle Muayene: Saç derisinde kızarıklık, kepeklenme, iltihap, folikül açıklıkları, yara izleri ve deri hastalıklarının (sedef, seboreik dermatit) varlığı kontrol edilir. Saçın rengi, dökülme paterninin (yaygın, sınırlı, lokal) ve dağılımı incelenir. Saç ve saç derisiyle ilişkili olabilecek tırnak ve tüm vücut cildinin muayenesi de yapılmalıdır.

• Anketler: Hastaların saç büyümesi ve görünümü hakkındaki algılarını belirlemek için anketler kullanılabilir. Bu anketler subjektif bir yöntem olsa da, tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde faydalıdır.

• Analiz Yöntemleri: Saç ve saç derisi analizleri için kullanılan metotlar üç ana gruba ayrılır:

  • Non-invaziv Yöntemler: Saça veya saç derisine zarar vermeden uygulanan yöntemlerdir.

  • Semi-invaziv Yöntemler: Minimal düzeyde hasar veren yöntemlerdir.

  • İnvaziv Yöntemler: Saça ve saç derisine zarar vererek uygulanan yöntemlerdir.

Bu yöntemlerin yanı sıra, doğru tanıyı desteklemek için laboratuvar testlerinden de faydalanılır.