Akne hastalarında klinik belirtilerin derecelendirilmesi, tedavi seçimi ve tedavinin takibinde ihtiyaç duyulmaktadır. Akne kliniğinin çeşitlilik göstermesi, ideal bir klinik şiddet ölçeğinin kullanılmasını güçleştirmektedir. Bununla birlikte lezyon sayısını belirleme, global akne şiddet evrelemesi, yaşam kalite ölçekleri ve hasta görüntüleme teknikleri ile evreleme yöntemleri kullanılmaktadır.

Akne Klinik Lezyonlarının Sayısına Göre Şiddetinin Evrelenmesi

Akne kliniğinde gözlemlediğimiz komedon, papül, püstül ve nodül/kist lezyonlarının sayılarak kaydedilmesi, objektif olması, tüm lezyonların tek tek değerlendirilerek kayıt altına alınması ve klinik ve tedavi takibinde istatistiksel analiz için verisel değer sağlaması ile avantajlıdır. Ancak bu yöntemde akne lezyonlarının klinik dağılım alanları, sebum yapımı düzeyi, lezyonların boyutları ve lezyon alanındaki deride inflamasyon göstergesi olan eritem değerlendirilmemektedir.

Aknede klinik şiddet değerlendirmesinde Brien, Lewis ve Cunliffe Akne Skorlaması kullanılmaktadır. Burada aknede gördüğümüz komedon, papül, püstül ve nodüller saptanmakta ve sayılarına göre skor belirlenmektedir.

Global Akne Şiddet Evrelemesi

Aknenin yerleşim gösterdiği anatomik alanlar; alın, sağ ve sol yanaklar, burun, çene, göğüs üstü-omuz olarak ayrı ayrı değerlendirilmekte ve her anatomik alan için farklı bir katsayı kullanılmaktadır (alan katsayısı).

Her bir alanda akne klinik bulguları; komedon, papül, püstül ve nodül-kist olarak tanımlanmakta ve alanda baskın (dominant) olan klinik bulguya göre farklı bir katsayı seçilmektedir (lezyon katsayısı).

Alan katsayısı ile lezyon katsayısı çarpılarak her bir alanın lokal skoru belirlenmektedir. Sonra bunlar toplanarak yüzün global akne şiddet skoru bulunmaktadır.

Daha basit ve hızlı kullanılan bir skorlama yöntemidir. Ancak, lezyonların az sayıda anatomik bölgede yoğunlaşması, akne şiddetinin beklenenden düşük skorlanmasına neden olabilmektedir.

Son yıllarda bu skorlama modifiye edilerek daha basit bir skorlama yöntemi kullanılmaktadır.

Yaşam Kalite Ölçekleri

Yaşam kalite ölçekleri, akne hastalarının klinik görsel şiddetinden bağımsız olarak, psikolojik ve sosyal etkilenme derecesini gösterir. Klinik muayeneden çok, hastaya yöneltilen sorular ve bunların cevaplarının skorlanması esastır. Örneğin; "Sivilcelerinizin şu anda ne kadar kötü olduğunu düşünüyorsunuz?" veya "Sivilceli olmanızın, son bir aydır, günlük sosyal hayatınızı, sosyal etkinlikleri ya da karşı cinsle ilişkilerinizi engellediğini düşünüyor musunuz?" gibi sorular yöneltilir. Bu ölçekler, Cardiff tarafından geliştirilmiş ve Türk insanının sosyokültürel yapısına uygun olarak güncellenmiştir.

Görüntüleme Yöntemleri

Akneli hastaların bireysel değerlendirilmesi ve takipleri için görüntüleme sistemleri kullanılmaktadır. Standardize açı ve aydınlatma ile yapılan dijital fotoğraflama ve arşivleme bu amaçla kullanılabilecek en etkin yöntemdir.

Floresans fotoğraflamada ise Propionibacterium acnes tarafından üretilen protoporfirin $\text{IX}$’un ultraviyole-$\text{A}$ ile görünür ışık floresansı vermesinden yararlanılarak dolaylı bir bakteriyel analiz yapılabilir.

Polarize ışık fotoğraflama ile daha detaylı (deri yüzeyi, eritem ve post-enflamatuvar pigmentasyonun değerlendirilmesi) fotoğraflar elde edilir.