Hemiptera Takımı (Yarımkanatlılar)

Hemiptera takımı, bazı hastalıklarda taşıyıcı rol oynayan öpücü böcekler (reduviid böcekler) gibi çok sayıda ve geniş tür çeşitliliğine sahip böcekleri içerir. Bu böcekler, bileşik gözlere, antenlere, kan emici ağız parçalarına, iki çift kanada (daha kalın dış kanat çiftinin altında ince bir çift kanat bulunur) ve parçalı karınlara sahiptir.

Çoğu tür, çıplak gözle kolayca görülebilir. Örneğin, yetişkin yatak tahtakuruları yaklaşık 1 cm iken, yetişkin Asya öpücü böcekleri 1-5 cm uzunluğa ulaşabilir.

Dişiler az sayıda yumurta bırakır ve bu yumurtalardan yetişkinlerin minyatür versiyonları çıkar. Bu nimfler, her biri kanla beslenmeye ihtiyaç duyan beş nimf dönemi içeren tamamlanmamış bir başkalaşım (hemimetabol gelişme) geçirirler. Yaşam döngüleri 3 aydan 2 yıla kadar sürebilir.

Asya Öpücü Böcekleri (Triatoma Türleri)

Asya öpücü böcekleri, halk arasında "öpen tahtakurusu" olarak da bilinir ve dünya genelinde yaygın olarak bulunurlar. Genellikle Haziran ve Ağustos ayları arasında görülen bu böcekler, ağaçlık alanlarda ve kemirgen yuvalarında yaşamayı tercih ederler. Evlerin dış aydınlatma ışıklarına doğru yönelerek insanların yaşam alanlarına girebilir ve sorunlara yol açabilirler. Boyları 1.2–2.5 cm uzunluğa erişebilir.

Cilt Reaksiyonları ve Chagas Hastalığı

Bu böceklerin ısırıkları, ortasında bir delik (punktum) bulunan papül, vezikül veya nodül gibi lokal alerjik reaksiyonlara neden olur. Bunlara sonradan kaşıntı ve şişme de eşlik eder.

Alerjik reaksiyonların yanı sıra, özellikle Meksika, Orta ve Güney Amerika'da Trypanosoma cruzi parazitini taşıyarak Chagas hastalığına veya Amerikan tripanosomiyazına neden olurlar. "Darwin hastalığı" olarak da bilinen Chagas hastalığı, göz kapakları ve yüzde şişme, sinir sistemi kontrolünde azalma, yüksek ateş, anemi ve kalp ve iskelet kaslarında yıkım gibi belirtilerle seyreder.

Chagas hastalığının ilk ve en belirgin belirtisi, tek taraflı olarak üst ve alt göz kapaklarında görülen şişlik olan "Romana belirtisidir." Grip benzeri belirtiler (ateş, halsizlik, iştahsızlık, üşüme, kas ağrıları), bir döküntü ve titreme de diğer bulgular arasındadır. Hastalığın ilk işareti, böceğin ısırdığı yerde oluşan küçük, sert bir kızarıklık ve yakındaki lenf bezlerinde meydana gelen şişkinliktir.

Hastalığın en çok hasar verdiği organ kalptir. Kalp yetmezliği, ritim bozuklukları ve kalp büyümesi görülebilir. Ayrıca, beyin iltihabı ve yemek borusunda iltihaplanma ile büyüme de hastalığın diğer sonuçlarıdır.

Bulaşma Yolları ve Mekanizmaları

Enfekte öpücü böcekler, beslenme sırasında dışkılarıyla birlikte tripanozomlar salgılarlar. Bu tripanozomlar daha sonra konjonktiva, mukoz zarlar, aşınmış bölgeler ve ciltteki yaralar aracılığıyla vücuda girebilir. Öpücü böcekler genellikle yüzü ısırır ve enfekte dışkı bırakırlar. Enfeksiyon, gözü veya burnu ovuşturma, ısırık yarasını kaşıma veya açık kesikler yoluyla bulaşabilir.

Chagas hastalığı ayrıca kirlenmiş yiyecekler, kan nakli, hamilelik sırasında anneden bebeğe veya bir organ nakli yoluyla da yayılabilir.

Öpücü böcekler toprak duvarların çatlakları veya diğer dar, gizli yerlerde yaşarlar. Kan emmeleri nedeniyle bazı bölgelerde Chagas hastalığı etkeni olan Trypanosoma cruzi'nin yanı sıra, muhtemelen patojenik olmayan Trypanosoma rangeli'yi de taşıyıcı olarak görev yaparlar. Triatoma rubrofasciata isimli Asya böceği, Güneydoğu Asya'da maymunları enfekte eden bir tripanozomu taşısa da, tahtakurularıyla bulaşan bir insan tripanosomiyazı (bu tür böceklerden bulaşan) henüz bilinmemektedir.

Tıpkı sivrisineklerde olduğu gibi, öpücü böceklerin tükürüğü de farmakolojik olarak aktif çeşitli bileşikler içerir. Ancak sivrisineklerin aksine, bu böceklerin tekrar eden sokmaları, ciddi anafilaktik reaksiyonlara neden olabilir. Öpücü böceklerle çalışan bilim adamları, yüksek dozda tükürük antijeni aldıkları için yanlarında sık sık epinefrin enjektörü taşımak zorunda kalırlar.